شرح کلی پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه در منطقه 1 شهرداری تهران می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 420 متر مربع قرار داشت. بر اساس طراحی سازه ای و معماری انجام شده و نقشه های ارائه شده توسط کارفرمای محترم پروژه، تراز زیر شالوده (پی یا فونداسیون) سازه پروژه زعفرانیه – ماکویی پور برابر با 10 متر بود که عملیات گودبرداری، خاکبرداری و پایدارسازی دیواره ها می بایست تا این تراز صورت می گرفت. این شرکت مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی دیواره های گود و سیستم زهکشی و خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است. طبق برداشت نهایی سطح دیواره های پایدار شده گود توسط همکاران نقشه برداری، سطح کل تمام شده دیواره های پایدارسازی شده برابر با 600 متر مربع بوده است. یکی از فعالیت های مهم، متمایز و تحسین برانگیز صورت گرفته در این پروژه مربوط به تخریب و جداسازی پی (فونداسیون) بنای قدیمی موجود در زمین پروژه از شالوده سازه ساختمان همسایه مجاور می باشد.
چالش های پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
در پروژه های پایدارسازی دیواره ها و گودبرداری عمیق ممکن است چالش های بسیار متنوع و گوناگونی پیش روی عوامل و ارکان اجرایی پروژه قرار بگیرد. به عنوان نمونه می توان به وجود منابع آب زیر سطحی همچون قنات، لوله های مدفون و تأسیسات زیرزمینی همچون انشعابات آب شرب، فاضلاب، گاز و برق، عوارض مجاور گود، سربارهای سنگین و قابل توجه ناشی از آنها، حضور درختان و فضای سبز و ضرورت حفظ آنها، عبور و مرور و دسترسی ترافیکی سخت به محل کارگاه اشاره کرد. پروژه زعفرانیه – ماکویی پور به علت اینکه با چالش های متنوعی همراه بوده است، یکی از پر چالش ترین پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه بوده است. به عنوان نمونه، وجود بقایای یک بنای قدیمی با عناصر سازه ای بسیار مستحکم شرایط پر چالشی را در فرآیند طراحی و اجرای عملیات پایدارسازی و گودبرداری برای همکاران ما به ویژه همکاران اجرایی کارگاه ایجاد کرده بود. زیرا وجود این ساختمان قدیمی موجب وقوع ریزش های موضعی به علت ناپایداری خاک پشت دیواره می شد. افزون بر این، شالوده (فونداسیون) آن به شالوده سازه همسایه مجاور متصل شده بود و این امر سبب می شد به هنگام تخریب آن، خطر و حساسیت زیادی از نظر آسیب رسانی به سازه همسایه ایجاد گردد. از سویی دیگر، عناصر سازه ای آن همچون ستون ها و عناصر تسلیح (آرماتورهای طولی و عرضی) شالوده به قدری قوی و مستحکم بودند که عملیات اجرایی را به چالش کشانده بود. توالی فرآیند تخریب سازه موجود و اجرای عملیات پایدارسازی، بازده عملیات اجرایی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و از سرعت پیشرفت عملیات کاسته بود.
در پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور ایستاسازه به جهت قرارگیری زمین پروژه در منطقه پر تراکم، سازه های همجوار پروژه به صورت ساختمان های مسکونی بودند. این امر موجب گردید تا حضور ساکنین زیاد در اطراف پروژه، چالش هایی برای همکاران اجرایی ایجاد کند. به عنوان نمونه، برنامه ریزی عملیات اجرایی اعم از پایدارسازی و خاکبرداری می بایستی به گونه ای تنظیم می شد که آرامش و آسایش ساکنین واحدهای مسکونی مجاور پروژه حفظ گردد. رسیدن به این مهم ضروری می ساخت تا در به کارگیری دستگاه ها و راه اندازی آنها، ساعات استراحت ساکنین در طی شبانه روز مد نظر قرار گرفته و در راستای رعایت و حفظ آرامش آنان کوشش گردد.
گزارش خاک (مطالعات ژئوتکنیک) پروژه نشان می داد که وضعیت و جنس لایه های خاک به غیر از ترازهای ابتدایی پنل برداری، خاک سفت با تراکم بالا یا سنگ سخت را در بر می گیرد. این موضوع بر اساس تخصص و تجربه به دست آمده همکاران اجرایی از پروژه های مشابه در شمال شهر تهران به ویژه در منطقه زعفرانیه، مورد تصدیق قرار گرفت و با درصد قابل قبولی در طی عملیات خاکبرداری (پنل برداری) نیز به حقیقت پیوست و موجب گردید تا با بیرون کشیدن و تکه تکه و خرد کردن تکه سنگ های بزرگ و درشت، سرعت عملیات اجرایی کاهش یابد.
به علت همجواری یکی از دیواره های گود پروژه با خیابان ماکویی پور احتمال داشت تا در حین عملیات حفاری گمانه های عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) به عوارض و تأسیسات شهری همچون لوله ها و انشعابات آب شرب، فاضلاب، گاز و برق برخورد شود. از این رو، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری این عوارض شهری، از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری عناصر تسلیح تعیین گردد.
قرارگیری این پروژه در منطقه پر تراکم زعفرانیه، عوامل پروژه را با چالش دسترسی ترافیکی در طی عملیات خاکبرداری و حمل خاک و تردد ماشین آلات حمل مصالح مواجه کرده بود. در طی عملیات خاکبرداری علاوه بر عبور و مرور ماشین آلات سنگین خاکبرداری و حمل خاک همچون کامیون های کمپرسی و در برخی موارد توقف در همجواری محل پروژه جهت بارگیری خاک، زمان کارکرد آنها و بارگیری و حمل خاک چالش آفرین بود زیرا افزون بر رعایت حال ساکنین ساختمان های مجاور، می بایست بار ترافیکی خیابان های مجاور همچون خیابان ماکویی پور جهت سهولت و حفظ تداوم و پیوستگی فرآیند حمل خاک در نظر گرفته می شد و هماهنگی های لازم با پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا انجام و مجوزهای لازم اخذ می شد. همچنین در فرآیند طراحی، استفاده از شمع های بلند فلزی (سولجر پایل) ارائه گردید. از این رو، به هنگام انجام عملیات اجرایی این شمع ها همچون مراحل جای گذاری، نصب و بتن ریزی ریشه شمع ها از جرثقیل های دکل بلند استفاده شد که این امر سبب گردید تا چالش هایی در جانمایی، استقرار و دسترسی مناسب ترافیکی این ماشین آلات ایجاد گردد.
راهکارهای ارائه شده در پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
در روند پایدارسازی دیواره های نزدیک به سازه قدیمی موجود در زمین پروژه، پیش از پایدارسازی یک پنل خاص از دیواره گود، سازه موجود تخریب و عناصر مربوطه همچون ستون های سازه ای جدا گردید. همچنین در تخریب شالوده (فونداسیون) آن ابتدا با استفاده از دستگاه هیلتی، شیارهایی در سطح بتن ایجاد شد. سپس با استفاده از دستگاه پیکور دستی، عملیات تخریب انجام و سطح بتن تکه تکه و خرد گردید. در بین مراحل تخریب پوشش بتن شالوده، با استفاده از دستگاه هوا برش عناصر تسلیح شالوده (آرماتورهای طولی و عرضی) بریده شده و بیرون آورده شد. پر واضح است به دلیل همجواری زمین پروژه با ساختمان های مسکونی، امکان استفاده از دستگاه پیکور ماشینی فراهم نبود. زیرا سر و صدای ناشی از آن برای همسایگان مزاحمت ایجاد می نمود و ممکن بود با پیگیری و شکایت آنها، عملیات اجرایی پروژه پایدارسازی زعفرانیه – ماکویی پور به چالش کشیده شده و منجر به تعطیلی کارگاه گردد.
به علت قرارگیری محل پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور ایستاسازه در مجاورت منطقه مسکونی، سعی گردید تا مراحلی از عملیات اجرایی که مولد آلودگی صوتی هستند و برای ساکنین همجوار ایجاد مزاحمت می نمود، در ساعات مشخصی از شبانه روز انجام گیرد. در بسیاری از مواقع، عوامل مدیریت پروژه سعی می کردند تا برنامه کاری روزانه عوامل اجرایی، با محوریت انجام عملیات حفاری در ساعات ابتدایی و بتن پاشی جهت اجرای رویه شاتکریتی در ساعات پایانی روز کاری، تنظیم گردد. این برنامه زمان بندی باعث می شد تا در ساعات میانی روز دستگاه حفاری (دریل واگن) و دستگاه کمپرسور باد خاموش بوده و فعالیت های کم سر و صدا تر همچون تسطیح (رگلاژ) دیواره ها، نصب صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، تزریق و پک کردن گمانه های حفاری و بستن صفحات مشبک مش (مش بندی) در دستور کار قرار بگیرد. همچنین برنامه زمانی کارکرد بیل های مکانیکی جهت خاکبرداری و حضور کامیون های کمپرسی جهت بارگیری و حمل خاک به گونه ای تنظیم گردید تا کوچکترین خللی در آرامش و آسایش همسایه های مجاور ایجاد نگردد.
با در نظر گرفتن تمامی عوامل مؤثر در انتخاب و طراحی سیستم پایدارسازی دیواره های گود، برای پایدارسازی دیواره های گود، از سیستم ترکیبی شمع فلزی بلند (سولجرپایل)، شمع فلزی معلق (سولجر)، میخ کوبی (نیلینگ) و مهارگذاری (انکراژ) استفاده شد. علت استفاده از شمع فلزی معلق (سولجر) در دیوارهای مجاور خیابان، حضور لوله های مدفون و تأسیسات شهری و جلوگیری از برخورد گمانه های حفاری عناصر تسلیح با آنها می باشد.
حضور لایه های خاک سفت و گاهاً سنگ سخت در ساختگاه محل پروژه ایجاب نمود تا عملیات پنل برداری و خاکبرداری توأم با برخورد به سنگ های حجیم و درشت باشد. از این رو، همکاران اجرایی مجبور شدند جهت بارگیری و حمل خاک از محل کارگاه به محل دپوی تعیین شده از سوی شهرداری تهران، سنگ های بزرگ و درشت را خرد و تکه تکه نمایند. همچنین در برخی از موارد، از ماده کتراک برای تخریب و خرد کردن سنگ ها استفاده می شد. این ماده پس از ترکیب با آب، فشار گازی را ایجاد می کند که با استفاده از اعمال نیروی انبساط آن در دیواره، سنگ های بزرگ و درشت شکسته می شوند. فشاری که این مواد وارد می کنند تقریباً در حدود ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع (معادل 50 مگاپاسکال) می باشد که می تواند به راحتی باعث خرد شدن سنگ و یا سیمان بدون ایجاد آلودگی صوتی گردد.
پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور
شرح کلی پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه در منطقه 1 شهرداری تهران می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 420 متر مربع قرار داشت. بر اساس طراحی سازه ای و معماری انجام شده و نقشه های ارائه شده توسط کارفرمای محترم پروژه، تراز زیر شالوده (پی یا فونداسیون) سازه پروژه زعفرانیه – ماکویی پور برابر با 10 متر بود که عملیات گودبرداری، خاکبرداری و پایدارسازی دیواره ها می بایست تا این تراز صورت می گرفت. این شرکت مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی دیواره های گود و سیستم زهکشی و خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است. طبق برداشت نهایی سطح دیواره های پایدار شده گود توسط همکاران نقشه برداری، سطح کل تمام شده دیواره های پایدارسازی شده برابر با 600 متر مربع بوده است. یکی از فعالیت های مهم، متمایز و تحسین برانگیز صورت گرفته در این پروژه مربوط به تخریب و جداسازی پی (فونداسیون) بنای قدیمی موجود در زمین پروژه از شالوده سازه ساختمان همسایه مجاور می باشد.
چالش های پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
در پروژه های پایدارسازی دیواره ها و گودبرداری عمیق ممکن است چالش های بسیار متنوع و گوناگونی پیش روی عوامل و ارکان اجرایی پروژه قرار بگیرد. به عنوان نمونه می توان به وجود منابع آب زیر سطحی همچون قنات، لوله های مدفون و تأسیسات زیرزمینی همچون انشعابات آب شرب، فاضلاب، گاز و برق، عوارض مجاور گود، سربارهای سنگین و قابل توجه ناشی از آنها، حضور درختان و فضای سبز و ضرورت حفظ آنها، عبور و مرور و دسترسی ترافیکی سخت به محل کارگاه اشاره کرد. پروژه زعفرانیه – ماکویی پور به علت اینکه با چالش های متنوعی همراه بوده است، یکی از پر چالش ترین پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه بوده است. به عنوان نمونه، وجود بقایای یک بنای قدیمی با عناصر سازه ای بسیار مستحکم شرایط پر چالشی را در فرآیند طراحی و اجرای عملیات پایدارسازی و گودبرداری برای همکاران ما به ویژه همکاران اجرایی کارگاه ایجاد کرده بود. زیرا وجود این ساختمان قدیمی موجب وقوع ریزش های موضعی به علت ناپایداری خاک پشت دیواره می شد. افزون بر این، شالوده (فونداسیون) آن به شالوده سازه همسایه مجاور متصل شده بود و این امر سبب می شد به هنگام تخریب آن، خطر و حساسیت زیادی از نظر آسیب رسانی به سازه همسایه ایجاد گردد. از سویی دیگر، عناصر سازه ای آن همچون ستون ها و عناصر تسلیح (آرماتورهای طولی و عرضی) شالوده به قدری قوی و مستحکم بودند که عملیات اجرایی را به چالش کشانده بود. توالی فرآیند تخریب سازه موجود و اجرای عملیات پایدارسازی، بازده عملیات اجرایی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و از سرعت پیشرفت عملیات کاسته بود.
در پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور ایستاسازه به جهت قرارگیری زمین پروژه در منطقه پر تراکم، سازه های همجوار پروژه به صورت ساختمان های مسکونی بودند. این امر موجب گردید تا حضور ساکنین زیاد در اطراف پروژه، چالش هایی برای همکاران اجرایی ایجاد کند. به عنوان نمونه، برنامه ریزی عملیات اجرایی اعم از پایدارسازی و خاکبرداری می بایستی به گونه ای تنظیم می شد که آرامش و آسایش ساکنین واحدهای مسکونی مجاور پروژه حفظ گردد. رسیدن به این مهم ضروری می ساخت تا در به کارگیری دستگاه ها و راه اندازی آنها، ساعات استراحت ساکنین در طی شبانه روز مد نظر قرار گرفته و در راستای رعایت و حفظ آرامش آنان کوشش گردد.
گزارش خاک (مطالعات ژئوتکنیک) پروژه نشان می داد که وضعیت و جنس لایه های خاک به غیر از ترازهای ابتدایی پنل برداری، خاک سفت با تراکم بالا یا سنگ سخت را در بر می گیرد. این موضوع بر اساس تخصص و تجربه به دست آمده همکاران اجرایی از پروژه های مشابه در شمال شهر تهران به ویژه در منطقه زعفرانیه، مورد تصدیق قرار گرفت و با درصد قابل قبولی در طی عملیات خاکبرداری (پنل برداری) نیز به حقیقت پیوست و موجب گردید تا با بیرون کشیدن و تکه تکه و خرد کردن تکه سنگ های بزرگ و درشت، سرعت عملیات اجرایی کاهش یابد.
به علت همجواری یکی از دیواره های گود پروژه با خیابان ماکویی پور احتمال داشت تا در حین عملیات حفاری گمانه های عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) به عوارض و تأسیسات شهری همچون لوله ها و انشعابات آب شرب، فاضلاب، گاز و برق برخورد شود. از این رو، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری این عوارض شهری، از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری عناصر تسلیح تعیین گردد.
قرارگیری این پروژه در منطقه پر تراکم زعفرانیه، عوامل پروژه را با چالش دسترسی ترافیکی در طی عملیات خاکبرداری و حمل خاک و تردد ماشین آلات حمل مصالح مواجه کرده بود. در طی عملیات خاکبرداری علاوه بر عبور و مرور ماشین آلات سنگین خاکبرداری و حمل خاک همچون کامیون های کمپرسی و در برخی موارد توقف در همجواری محل پروژه جهت بارگیری خاک، زمان کارکرد آنها و بارگیری و حمل خاک چالش آفرین بود زیرا افزون بر رعایت حال ساکنین ساختمان های مجاور، می بایست بار ترافیکی خیابان های مجاور همچون خیابان ماکویی پور جهت سهولت و حفظ تداوم و پیوستگی فرآیند حمل خاک در نظر گرفته می شد و هماهنگی های لازم با پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا انجام و مجوزهای لازم اخذ می شد. همچنین در فرآیند طراحی، استفاده از شمع های بلند فلزی (سولجر پایل) ارائه گردید. از این رو، به هنگام انجام عملیات اجرایی این شمع ها همچون مراحل جای گذاری، نصب و بتن ریزی ریشه شمع ها از جرثقیل های دکل بلند استفاده شد که این امر سبب گردید تا چالش هایی در جانمایی، استقرار و دسترسی مناسب ترافیکی این ماشین آلات ایجاد گردد.
راهکارهای ارائه شده در پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور:
در روند پایدارسازی دیواره های نزدیک به سازه قدیمی موجود در زمین پروژه، پیش از پایدارسازی یک پنل خاص از دیواره گود، سازه موجود تخریب و عناصر مربوطه همچون ستون های سازه ای جدا گردید. همچنین در تخریب شالوده (فونداسیون) آن ابتدا با استفاده از دستگاه هیلتی، شیارهایی در سطح بتن ایجاد شد. سپس با استفاده از دستگاه پیکور دستی، عملیات تخریب انجام و سطح بتن تکه تکه و خرد گردید. در بین مراحل تخریب پوشش بتن شالوده، با استفاده از دستگاه هوا برش عناصر تسلیح شالوده (آرماتورهای طولی و عرضی) بریده شده و بیرون آورده شد. پر واضح است به دلیل همجواری زمین پروژه با ساختمان های مسکونی، امکان استفاده از دستگاه پیکور ماشینی فراهم نبود. زیرا سر و صدای ناشی از آن برای همسایگان مزاحمت ایجاد می نمود و ممکن بود با پیگیری و شکایت آنها، عملیات اجرایی پروژه پایدارسازی زعفرانیه – ماکویی پور به چالش کشیده شده و منجر به تعطیلی کارگاه گردد.
به علت قرارگیری محل پروژه مسکونی زعفرانیه – ماکویی پور ایستاسازه در مجاورت منطقه مسکونی، سعی گردید تا مراحلی از عملیات اجرایی که مولد آلودگی صوتی هستند و برای ساکنین همجوار ایجاد مزاحمت می نمود، در ساعات مشخصی از شبانه روز انجام گیرد. در بسیاری از مواقع، عوامل مدیریت پروژه سعی می کردند تا برنامه کاری روزانه عوامل اجرایی، با محوریت انجام عملیات حفاری در ساعات ابتدایی و بتن پاشی جهت اجرای رویه شاتکریتی در ساعات پایانی روز کاری، تنظیم گردد. این برنامه زمان بندی باعث می شد تا در ساعات میانی روز دستگاه حفاری (دریل واگن) و دستگاه کمپرسور باد خاموش بوده و فعالیت های کم سر و صدا تر همچون تسطیح (رگلاژ) دیواره ها، نصب صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، تزریق و پک کردن گمانه های حفاری و بستن صفحات مشبک مش (مش بندی) در دستور کار قرار بگیرد. همچنین برنامه زمانی کارکرد بیل های مکانیکی جهت خاکبرداری و حضور کامیون های کمپرسی جهت بارگیری و حمل خاک به گونه ای تنظیم گردید تا کوچکترین خللی در آرامش و آسایش همسایه های مجاور ایجاد نگردد.
با در نظر گرفتن تمامی عوامل مؤثر در انتخاب و طراحی سیستم پایدارسازی دیواره های گود، برای پایدارسازی دیواره های گود، از سیستم ترکیبی شمع فلزی بلند (سولجرپایل)، شمع فلزی معلق (سولجر)، میخ کوبی (نیلینگ) و مهارگذاری (انکراژ) استفاده شد. علت استفاده از شمع فلزی معلق (سولجر) در دیوارهای مجاور خیابان، حضور لوله های مدفون و تأسیسات شهری و جلوگیری از برخورد گمانه های حفاری عناصر تسلیح با آنها می باشد.
حضور لایه های خاک سفت و گاهاً سنگ سخت در ساختگاه محل پروژه ایجاب نمود تا عملیات پنل برداری و خاکبرداری توأم با برخورد به سنگ های حجیم و درشت باشد. از این رو، همکاران اجرایی مجبور شدند جهت بارگیری و حمل خاک از محل کارگاه به محل دپوی تعیین شده از سوی شهرداری تهران، سنگ های بزرگ و درشت را خرد و تکه تکه نمایند. همچنین در برخی از موارد، از ماده کتراک برای تخریب و خرد کردن سنگ ها استفاده می شد. این ماده پس از ترکیب با آب، فشار گازی را ایجاد می کند که با استفاده از اعمال نیروی انبساط آن در دیواره، سنگ های بزرگ و درشت شکسته می شوند. فشاری که این مواد وارد می کنند تقریباً در حدود ۵۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع (معادل 50 مگاپاسکال) می باشد که می تواند به راحتی باعث خرد شدن سنگ و یا سیمان بدون ایجاد آلودگی صوتی گردد.
