شرح کلی پروژه مسکونی مهاباد:
پروژه مسکونی مهاباد واقع در استان آذربایجان غربی، یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستا سازه در شمال غرب کشور می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 1400 متر مربع قرار داشت که بر اساس نقشه های طراحی سازه و معماری می بایست تا عمق 25/5 متر عملیات گودبرداری و پایدارسازی دیواره ها انجام می گردید. البته با توجه به شیب طبیعی زمین پروژه، این عدد بیشترین عمق دیواره های گود بود و ارتفاع و عمق گود در تمام دیواره های پروژه یکسان و ثابت نبود. بنابراین در برخی از دیواره های پروژه، ارتفاع و عمق گود کمتر از این مقدار بود. بر اساس برآورد این شرکت که مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی گود و زهکشی و انجام عملیات خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است، سطح کل پایدارسازی 1650 متر مربع بوده است. یکی از نکات حائز اهمیت این پروژه، واقع در جنوب استان آذربایجان غربی، این بود که این پروژه، اولین پروژه گودبرداری و پایدارسازی به روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) در شهر مهاباد بود. به بیان دیگر، حداکثر عمق گود قابل توجه این پروژه در مقایسه با حداکثر عمق گود سایر پروژه های پایدارسازی این شهر، ایجاب می کرد تا سیستم و روش پایدارسازی جدیدی نسبت به پروژه های پیشین انتخاب، طراحی و اجرا گردد.
چالش های پروژه مسکونی مهاباد:
شرایط جغرافیایی استان آذربایجان غربی و وضعیت توپوگرافی شهر مهاباد به گونه ای است که در تحقیقات و مطالعات اولیه پیش از شروع فرآیند طراحی، دفتر فنی شرکت با موارد چالش برانگیزی روبرو شدند. یکی از موارد مهم این بود که وضعیت توپوگرافی زمین و شیب بستر طبیعی شهر مهاباد به حدی بود که موارد بسیاری از وقوع پدیده زمین لغزش و گسیختگی شیروانی ها در اثر شیب تند و ناپایداری زمین گزارش شده بود. به بیان بهتر در چارچوب علم مکانیک خاک، لایه بندی و جنس پروفیل خاک محل پروژه دارای مقاومت برشی مناسب و کافی در برابر نیروهای مؤثر نداشت. از سویی دیگر، وضعیت همجواری و عوارض مجاور دیواره های گود و سربارهای مربوط به آنها به گونه ای بود که اثر این موضوع را تشدید می نمود. به عنوان مثال، در مجاورت دیواره شمالی این پروژه سربار ساختمان مسکونی شش طبقه قرار داشت که بدون در نظر گرفتن ویژگی های چالش برانگیز خاک منطقه که پیش‌تر اشاره شد، به تنهایی سربار سنگین و قابل توجه در مقایسه با سربار سایر دیواره های پروژه بود. افزون بر این، مالکین واحدهای مسکونی این ساختمان شش طبقه، اجازه حفاری نداده و تلاش های کارفرمای محترم مبنی بر جلب رضایت آنان، بی نتیجه مانده بود.
عدم تعامل مناسب با ساکنین ساختمان مسکونی مجاور دیواره شمالی و حساسیت های بسیار زیاد آنها، چالش های دیگری نیز برای همکاران اجرایی ایجاد کرده بود به طوری که رعایت و حفظ آرامش آنها و مدیریت صحیح و مؤثر به کارگیری و راه اندازی دستگاه ها در زمان های مناسب مطابق با ساعات استراحت ساکنین در طی شبانه روز به یکی از چالش های اصلی این پروژه تبدیل شده بود. این موضوع در طی عملیات خاکبرداری در شب نیز پررنگ می شد. افزون بر این، حضور چنین سازه هایی ضروری می ساخت تا عملیات پایش و کنترل تغییر مکان دیواره های مجاور این سازه ها به ویژه دیواره شمالی پروژه با دقت و حساسیت بیشتری صورت پذیرد.
در همجواری با دیواره شرقی و غربی، زمین های بایر قرار داشت که با توجه به شیب طبیعی زمین، تراز میلگردها در طول دیواره ها از کنج شمالی به سمت کنج جنوبی کاهش پیدا می کرد. این امر موجب کاهش بازده حفاری گمانه های مربوط به میخ ها (نیل ها) می شد.
در مجاورت ضلع های شمالی و جنوبی پروژه به ترتیب معبر دسترسی دوازده متری و خیابان اصلی بلوار مهاباد – ایرانشهر قرار داشت که در مرحله طراحی، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری عوارض و تأسیسات شهری از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری المان های تسلیح تعیین گردد.
به دلیل دوری و بعد مسافت محل پروژه (شهر مهاباد) با تهران، خرید و تأمین مصالح مورد نیاز با کیفیت و مرغوب با چالش هایی همراه بود. علاوه بر این، نداشتن پیشینه و سابقه عملیات گودبرداری و پایدارسازی به روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) در شهر مهاباد موجب گردیده بود تا تأمین کنندگان اقلام مورد نیاز و مصالح فروشان، آشنایی چندانی با لوازم و مصالح به کار رفته در روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) همچون مهاری (انکر) و ملحقات مربوطه، صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، صفحات مشبک مش و غیره نداشته و در زمینه خرید و فروش آنها فعالیتی نداشته باشند. علاوه بر این، در برخی از موارد و در فواصل زمانی متناوب، عواملی همچون تورم اقتصادی و اعتصابات صنوف مرتبط با تأمین مصالح پای کار همچون کارخانجات تولید سیمان، چالش های افزون بر موارد فوق الذکر در زمینه خرید و تأمین مصالح مورد نیاز عملیات پایدارسازی پروژه فراهم آورده بود.
قرارگیری محل پروژه در مجاورت ساختمان های مسکونی، عبور و مرور ماشین آلات سنگین خاکبرداری و حمل خاک، ارکان مختلف پروژه به ویژه تیم اجرایی شرکت ایستاسازه را با مسائل مختلفی روبرو کرده بود.
قرار گرفتن پروژه در منطقه جغرافیایی سردسیر و کوهستانی شمال غرب کشور و برودت و دمای پایین هوا در محل پروژه، موجب گردید تا عملیات بتنی همچون اجرای رویه شاتکریتی، با مشکلاتی مواجه گردد که ضروری ساخت تا تدابیری جهت رعایت الزامات و ضوابط آیین نامه ای اندیشیده شود.
راهکارهای ارائه شده:
طرح پایدارسازی دیواره شمالی گود با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذاری همچون وجود ساختمان های مسکونی در مجاورت دیواره، تراز بالای معبر دوازده متری نسبت به تراز خیابان های اطراف و اختلاف تراز قابل توجه آن نسبت به خیابان اصلی مجاور دیواره جنوبی به علت شیب طبیعی زمین، عدم امکان حفاری در زیر ساختمان های مجاور به دلیل نارضایتی همسایه های مجاور، وضعیت و تراز قرارگیری تأسیسات شهری همچون لوله های آب، گاز و فاضلاب مطابق اسناد دریافتی از سازمان های ذی صلاح مربوطه، به صورت سیستم ترکیبی میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) ارائه گردید و پس از برگزاری جلسات فنی و تخصصی با اعضای دفتر فنی و تیم طراحی در محل پروژه، تصویب و به عنوان طرح پایدارسازی نهایی جهت اجرا به شرکت ایستاسازه ابلاغ گردید. مطابق طرح نهایی، مراحل مختلف پروژه اعم از پنل برداری، مش بندی و حفاری گمانه های میخ ها (نیل ها) و مهاری ها (انکرها) به ویژه در چند ردیف پایانی با حفظ تدابیر فنی و با رعایت الزامات ایمنی صورت پذیرفت تا تغییر مکان تجمعی ساختمان های مجاور دیواره شمالی در طی پیشرفت عملیات پایدارسازی به حداقل رسیده و به مقادیر ایمن و مجاز آیین نامه ای محدود گردد.
برای پایدارسازی دیواره غربی و شرقی که به علت قرارگیری در مجاورت زمین های بایر، سربار بسیار کمتری نسبت به دیواره شمالی داشتند، استفاده از سیستم میخ کوبی (نیلینگ) در دستور کار قرار گرفت. برای پایدارسازی دیواره جنوبی نیز که در همجواری با بلوار مهاباد – ایرانشهر قرار داشت، از سیستم میخ کوبی (نیلینگ) استفاده گردید.
همچنین به هنگام اجرای عملیات پایدارسازی و حفاری گمانه ها، همکاران اجرایی تمام دقت و تلاش خود را به کار بستند تا از برخورد گمانه ها به تأسیسات شهری در مجاورت دیواره های شمالی و جنوبی ممانعت به عمل آمده و فرآیند حفاری ها با موفقیت انجام گردد.
در زمینه مشکلات مربوط به تأمین مصالح، مدیریت پروژه و همکاران اجرایی کوشیدند تا با همراهی کارفرمای محترم و مدیریت صحیح و کارآمد مصالح پای کار، بسیاری از مصالح با کیفیت مورد نیاز از شهر تهران تهیه و به محل پروژه در استان آذربایجان غربی منتقل گردید.
به علت قرارگیری محل پروژه در مجاورت منطقه مسکونی، سعی گردید تا مراحلی از عملیات اجرایی که مولد آلودگی صوتی هستند و برای ساکنین همجوار ایجاد مزاحمت می نمود، در ساعات مشخصی از شبانه روز انجام گیرد تا موجب رنجش همسایگان پروژه نشود. از این رو، تلاش می شد تا فعالیت دستگاه کمپرسور باد در ساعات میانی روز متوقف شود. در چنین زمان هایی، سایر فعالیت های اجرایی همچون نصب صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (سر انکر)، تزریق و پک کردن گمانه های حفاری در پیش گرفته می شد.
برای رعایت ضوابط و الزامات بتن ریزی در مناطق کوهستانی و سردسیر، بر اساس تجربه همکاران اجرایی در پروژه های مشابه شرکت مطابق آیین نامه بتن ایران (آبا) و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان راهکارهایی همچون استفاده از پشم شیشه و محلول های ضد یخ مخصوص بتن ریزی در مناطق سردسیر ارائه گردید. این امر در اجرای رویه شاتکریتی مورد استفاده قرار گرفت و اجرا گردید.
پروژه مهاباد
شرح کلی پروژه مسکونی مهاباد:
پروژه مسکونی مهاباد واقع در استان آذربایجان غربی، یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستا سازه در شمال غرب کشور می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 1400 متر مربع قرار داشت که بر اساس نقشه های طراحی سازه و معماری می بایست تا عمق 25/5 متر عملیات گودبرداری و پایدارسازی دیواره ها انجام می گردید. البته با توجه به شیب طبیعی زمین پروژه، این عدد بیشترین عمق دیواره های گود بود و ارتفاع و عمق گود در تمام دیواره های پروژه یکسان و ثابت نبود. بنابراین در برخی از دیواره های پروژه، ارتفاع و عمق گود کمتر از این مقدار بود. بر اساس برآورد این شرکت که مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی گود و زهکشی و انجام عملیات خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است، سطح کل پایدارسازی 1650 متر مربع بوده است. یکی از نکات حائز اهمیت این پروژه، واقع در جنوب استان آذربایجان غربی، این بود که این پروژه، اولین پروژه گودبرداری و پایدارسازی به روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) در شهر مهاباد بود. به بیان دیگر، حداکثر عمق گود قابل توجه این پروژه در مقایسه با حداکثر عمق گود سایر پروژه های پایدارسازی این شهر، ایجاب می کرد تا سیستم و روش پایدارسازی جدیدی نسبت به پروژه های پیشین انتخاب، طراحی و اجرا گردد.
چالش های پروژه مسکونی مهاباد:
شرایط جغرافیایی استان آذربایجان غربی و وضعیت توپوگرافی شهر مهاباد به گونه ای است که در تحقیقات و مطالعات اولیه پیش از شروع فرآیند طراحی، دفتر فنی شرکت با موارد چالش برانگیزی روبرو شدند. یکی از موارد مهم این بود که وضعیت توپوگرافی زمین و شیب بستر طبیعی شهر مهاباد به حدی بود که موارد بسیاری از وقوع پدیده زمین لغزش و گسیختگی شیروانی ها در اثر شیب تند و ناپایداری زمین گزارش شده بود. به بیان بهتر در چارچوب علم مکانیک خاک، لایه بندی و جنس پروفیل خاک محل پروژه دارای مقاومت برشی مناسب و کافی در برابر نیروهای مؤثر نداشت. از سویی دیگر، وضعیت همجواری و عوارض مجاور دیواره های گود و سربارهای مربوط به آنها به گونه ای بود که اثر این موضوع را تشدید می نمود. به عنوان مثال، در مجاورت دیواره شمالی این پروژه سربار ساختمان مسکونی شش طبقه قرار داشت که بدون در نظر گرفتن ویژگی های چالش برانگیز خاک منطقه که پیش‌تر اشاره شد، به تنهایی سربار سنگین و قابل توجه در مقایسه با سربار سایر دیواره های پروژه بود. افزون بر این، مالکین واحدهای مسکونی این ساختمان شش طبقه، اجازه حفاری نداده و تلاش های کارفرمای محترم مبنی بر جلب رضایت آنان، بی نتیجه مانده بود.
عدم تعامل مناسب با ساکنین ساختمان مسکونی مجاور دیواره شمالی و حساسیت های بسیار زیاد آنها، چالش های دیگری نیز برای همکاران اجرایی ایجاد کرده بود به طوری که رعایت و حفظ آرامش آنها و مدیریت صحیح و مؤثر به کارگیری و راه اندازی دستگاه ها در زمان های مناسب مطابق با ساعات استراحت ساکنین در طی شبانه روز به یکی از چالش های اصلی این پروژه تبدیل شده بود. این موضوع در طی عملیات خاکبرداری در شب نیز پررنگ می شد. افزون بر این، حضور چنین سازه هایی ضروری می ساخت تا عملیات پایش و کنترل تغییر مکان دیواره های مجاور این سازه ها به ویژه دیواره شمالی پروژه با دقت و حساسیت بیشتری صورت پذیرد.
در همجواری با دیواره شرقی و غربی، زمین های بایر قرار داشت که با توجه به شیب طبیعی زمین، تراز میلگردها در طول دیواره ها از کنج شمالی به سمت کنج جنوبی کاهش پیدا می کرد. این امر موجب کاهش بازده حفاری گمانه های مربوط به میخ ها (نیل ها) می شد.
در مجاورت ضلع های شمالی و جنوبی پروژه به ترتیب معبر دسترسی دوازده متری و خیابان اصلی بلوار مهاباد – ایرانشهر قرار داشت که در مرحله طراحی، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری عوارض و تأسیسات شهری از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری المان های تسلیح تعیین گردد.
به دلیل دوری و بعد مسافت محل پروژه (شهر مهاباد) با تهران، خرید و تأمین مصالح مورد نیاز با کیفیت و مرغوب با چالش هایی همراه بود. علاوه بر این، نداشتن پیشینه و سابقه عملیات گودبرداری و پایدارسازی به روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) در شهر مهاباد موجب گردیده بود تا تأمین کنندگان اقلام مورد نیاز و مصالح فروشان، آشنایی چندانی با لوازم و مصالح به کار رفته در روش میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) همچون مهاری (انکر) و ملحقات مربوطه، صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، صفحات مشبک مش و غیره نداشته و در زمینه خرید و فروش آنها فعالیتی نداشته باشند. علاوه بر این، در برخی از موارد و در فواصل زمانی متناوب، عواملی همچون تورم اقتصادی و اعتصابات صنوف مرتبط با تأمین مصالح پای کار همچون کارخانجات تولید سیمان، چالش های افزون بر موارد فوق الذکر در زمینه خرید و تأمین مصالح مورد نیاز عملیات پایدارسازی پروژه فراهم آورده بود.
قرارگیری محل پروژه در مجاورت ساختمان های مسکونی، عبور و مرور ماشین آلات سنگین خاکبرداری و حمل خاک، ارکان مختلف پروژه به ویژه تیم اجرایی شرکت ایستاسازه را با مسائل مختلفی روبرو کرده بود.
قرار گرفتن پروژه در منطقه جغرافیایی سردسیر و کوهستانی شمال غرب کشور و برودت و دمای پایین هوا در محل پروژه، موجب گردید تا عملیات بتنی همچون اجرای رویه شاتکریتی، با مشکلاتی مواجه گردد که ضروری ساخت تا تدابیری جهت رعایت الزامات و ضوابط آیین نامه ای اندیشیده شود.
راهکارهای ارائه شده:
طرح پایدارسازی دیواره شمالی گود با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذاری همچون وجود ساختمان های مسکونی در مجاورت دیواره، تراز بالای معبر دوازده متری نسبت به تراز خیابان های اطراف و اختلاف تراز قابل توجه آن نسبت به خیابان اصلی مجاور دیواره جنوبی به علت شیب طبیعی زمین، عدم امکان حفاری در زیر ساختمان های مجاور به دلیل نارضایتی همسایه های مجاور، وضعیت و تراز قرارگیری تأسیسات شهری همچون لوله های آب، گاز و فاضلاب مطابق اسناد دریافتی از سازمان های ذی صلاح مربوطه، به صورت سیستم ترکیبی میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) ارائه گردید و پس از برگزاری جلسات فنی و تخصصی با اعضای دفتر فنی و تیم طراحی در محل پروژه، تصویب و به عنوان طرح پایدارسازی نهایی جهت اجرا به شرکت ایستاسازه ابلاغ گردید. مطابق طرح نهایی، مراحل مختلف پروژه اعم از پنل برداری، مش بندی و حفاری گمانه های میخ ها (نیل ها) و مهاری ها (انکرها) به ویژه در چند ردیف پایانی با حفظ تدابیر فنی و با رعایت الزامات ایمنی صورت پذیرفت تا تغییر مکان تجمعی ساختمان های مجاور دیواره شمالی در طی پیشرفت عملیات پایدارسازی به حداقل رسیده و به مقادیر ایمن و مجاز آیین نامه ای محدود گردد.
برای پایدارسازی دیواره غربی و شرقی که به علت قرارگیری در مجاورت زمین های بایر، سربار بسیار کمتری نسبت به دیواره شمالی داشتند، استفاده از سیستم میخ کوبی (نیلینگ) در دستور کار قرار گرفت. برای پایدارسازی دیواره جنوبی نیز که در همجواری با بلوار مهاباد – ایرانشهر قرار داشت، از سیستم میخ کوبی (نیلینگ) استفاده گردید.
همچنین به هنگام اجرای عملیات پایدارسازی و حفاری گمانه ها، همکاران اجرایی تمام دقت و تلاش خود را به کار بستند تا از برخورد گمانه ها به تأسیسات شهری در مجاورت دیواره های شمالی و جنوبی ممانعت به عمل آمده و فرآیند حفاری ها با موفقیت انجام گردد.
در زمینه مشکلات مربوط به تأمین مصالح، مدیریت پروژه و همکاران اجرایی کوشیدند تا با همراهی کارفرمای محترم و مدیریت صحیح و کارآمد مصالح پای کار، بسیاری از مصالح با کیفیت مورد نیاز از شهر تهران تهیه و به محل پروژه در استان آذربایجان غربی منتقل گردید.
به علت قرارگیری محل پروژه در مجاورت منطقه مسکونی، سعی گردید تا مراحلی از عملیات اجرایی که مولد آلودگی صوتی هستند و برای ساکنین همجوار ایجاد مزاحمت می نمود، در ساعات مشخصی از شبانه روز انجام گیرد تا موجب رنجش همسایگان پروژه نشود. از این رو، تلاش می شد تا فعالیت دستگاه کمپرسور باد در ساعات میانی روز متوقف شود. در چنین زمان هایی، سایر فعالیت های اجرایی همچون نصب صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (سر انکر)، تزریق و پک کردن گمانه های حفاری در پیش گرفته می شد.
برای رعایت ضوابط و الزامات بتن ریزی در مناطق کوهستانی و سردسیر، بر اساس تجربه همکاران اجرایی در پروژه های مشابه شرکت مطابق آیین نامه بتن ایران (آبا) و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان راهکارهایی همچون استفاده از پشم شیشه و محلول های ضد یخ مخصوص بتن ریزی در مناطق سردسیر ارائه گردید. این امر در اجرای رویه شاتکریتی مورد استفاده قرار گرفت و اجرا گردید.
