شرح کلی پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
پروژه مسکونی نیاوران – فرید یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه در شمال شهر تهران واقع در منطقه یک شهرداری تهران می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 760 متر مربع قرار داشت. مطابق نقشه های طراحی سازه و معماری ارائه شده توسط کارفرمای محترم پروژه، تراز زیر شالوده (پی یا فونداسیون) سازه برابر با 12 متر بود که عملیات گودبرداری، خاکبرداری و پایدارسازی دیواره ها می بایست تا این تراز صورت می گرفت. این شرکت مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی دیواره های گود و سیستم زهکشی و خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است. طبق برداشت نهایی، سطح دیواره های پایدار شده گود توسط نقشه بردار، برابر با 1540 متر مربع بوده است. یکی از فعالیت های مهم و متمایز صورت گرفته در این پروژه مربوط به خرد کردن حجم قابل توجهی سنگ های درشت و حجیم به دست آمده از محل پروژه می باشد.
چالش های پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
در پروژه های پایدارسازی و گودبرداری شهری، در نظر گرفتن وضعیت همجواری و عوارض مجاور گود و سربارهای مربوط به آنها همچون ساختمان های مسکونی احداث شده، در فرآیند طراحی و اجرا بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد. عوارض مجاور پروژه مسکونی نیاوران – فرید شرکت ایستاسازه به صورت ترکیبی از خیابان و معبر دسترسی، حیاط های همسایه مجاور و ساختمان های مسکونی چند طبقه همجوار بود. به گونه ای که یک خیابان دوازده متری در مجاورت ضلع شمالی، یک ساختمان شش طبقه (با دو زیر زمین) و حیاط آن در همجواری با دیواره غربی گود قرار داشت. در قسمت جنوبی پروژه نیز حیاط مربوط به ملک پروژه واقع بود که برای تجهیز کارگاه و استقرار اقلام و لوازم مربوطه از آن استفاده شد. از سویی دیگر سه ساختمان 3 طبقه (بدون زیر زمین) و حیاط های مربوط به آنها در مجاورت ضلع جنوبی و سه ساختمان 5 طبقه (بدون زیر زمین) و حیاط های مربوط به آنها در همجواری با دیواره شرقی گود قرار داشت.
تعداد زیاد واحدهای مسکونی و به تبع آن تعدد مالکین سبب گردید تا کارفرمای پروژه با چالش اساسی کسب رضایت حفاری از مالکین ملک های مجاور روبرو گردد. زیرا انجام عملیات حفاری گمانه های عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) زیر شالوده (پی یا فونداسیون) ساختمان های مجاور بدون اخذ رضایت از مالکین آنها، منع حقوقی دارد به صورتی که در صورت شکایت همسایگان مجاور، می بایست عملیات اجرایی پروژه را متوقف نمود. این امر ضروری ساخت تا در فرآیند طراحی، طرح سیستم پایدارسازی متفاوتی برای دیواره های شرقی و غربی گود در مقایسه با دیواره های شمالی و جنوبی آن اندیشیده شود. همچنین در فرآیند طراحی سیستم پایدارسازی دیواره های شمالی و جنوبی، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری عوارض و تأسیسات زیر سطحی شهری همچون برق، آب شرب، فاضلاب و گاز از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) تعیین گردد.
پروژه های گودبرداری عمیق در محیط های شهری عمدتاً با چالش محدودیت فضای کاری به علت کوچک بودن مساحت زمین پروژه روبرو هستند. همکاران اجرایی این پروژه نیز به علت فضای محدود عملیاتی و روش های متفاوت پایدارسازی دیواره های گود با چنین چالشی روبرو بوده اند. در چنین پروژه هایی هماهنگی میان ماشین آلات موجود در کارگاه از قبیل بیل مکانیکی، لودر، دستگاه حفاری (دریل واگن)، دستگاه بتن پاشی (دستگاه شاتکریت)، دستگاه تزریق، رکتیفایرها و …. از یک سو و از سویی دیگر هماهنگی مناسب و مقتضی جهت دپوی دقیق و منظم مصالح پای کار از قبیل میخ (نیل)، مهاری (استرند)، صفحه مشبک مش، صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، ماسه، سیمان و … بسیار اساسی و تعیین کننده می باشد. در غیر این صورت، مدت زمان اجرای پروژه طولانی و طاقت فرسا می گردد. بر همین اساس، اهمیت برنامه ریزی دقیق عملیاتی دو چندان شده و ضرورت حضور تیم برنامه ریزی و کنترل پروژه با تجربه و کار بلد جهت پایش دقیق و منظم روند پیشرفت عملیات اجرایی، احساس می گردد. در پروژه هایی همچون پروژه نیاوران – فرید که ترکیبی از سیستم های پایدارسازی مختلف همچون سازه نگهبان خرپایی، میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) مورد استفاده قرار می گیرد، این موضوع بیشتر به چشم می آید.
نظر به اینکه بستر منطقه نیاوران عمدتاً سنگی است، یکی از اصلی ترین چالش های این پروژه سنگ های بزرگ و حجیم به دست آمده از عملیات پایدارسازی و خاکبرداری بود که می بایست تکه تکه و خرد می شد و به اندازه های قابل حمل تبدیل می گردید که این فعالیت هم از نظر برنامه زمان بندی و هم از نظر بهای تمام شده پروژه برای ارکان پروژه و عوامل اجرایی آن، هزینه بر بود. قابل انتظار بود که بیرون کشیدن و خرد کردن سنگ های درشت و حجیم، سرعت عملیات پایدارسازی و به تبع آن عملیات خاکبرداری را کاهش می داد.
در پروژه های گودبرداری شهری که ملک یا زمین محل پروژه به اصطلاح جنوبی می باشد و یا به عبارتی دیگر، معبر دسترسی اصلی یا خیابان در ضلع شمال آن قرار گرفته باشد، می بایست جهت دسترسی نیروهای انسانی پروژه به محل تجهیز کارگاه واقع در ضلع جنوبی گود، پل آدم رو (واک وی) ایجاد کرد. در پروژه نیاوران – فرید نیز چنین چالشی وجود داشت.
بازه زمانی عملیات گودبرداری و اجرای سیستم پایدارسازی پروژه نیاوران – فرید بیشتر ماه های سرد سال یعنی فصول پاییز و زمستان را در بر می گرفت. از این رو، به هنگام اجرای کارهای بتنی همچون اجرای پی منفرد اعضای مورب خرپایی، کلاف رابط (شناژ) بین آنها، بتن ریشه اعضای قائم خرپایی و همچنین رویه شاتکریتی می بایست تدابیری جهت رعایت ضوابط و الزامات آیین نامه ای و دستیابی به بتن اجرا شده با کیفیت، اندیشیده می شد.
راهکارهای ارائه شده در پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
قرار گرفتن دیواره های شرقی و غربی گود در مجاورت منطقه مسکونی و با توجه به عدم موفقیت در مهیا کردن الزامات و ضوابط آیین نامه ای و حقوقی جهت اخذ رضایت حفاری در دیواره های مذکور پروژه، اجرای سیستم سازه نگهبان خرپایی جهت پایدارسازی دیواره های گود به کارفرمای محترم ارائه گردید. همچنین برای پایدارسازی دیواره شمالی از سیستم ترکیبی شمع فلزی معلق (سولجر) و میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) و برای پایدارسازی دیواره جنوبی صرفاً از روش میخ کوبی (نیلینگ) استفاده گردید. به علت وجود تأسیسات زیر سطحی شهری، زاویه حفاری گمانه های عناصر تسلیح در ردیف نخست دیواره شمالی افزایش یافت تا از برخورد گمانه ها به تأسیسات شهری در مجاورت این دیواره ممانعت به عمل آید.
با توجه به حساسیت های موجود در پروژه، حفاری چاه های مربوط به اعضای قائم خرپا، نصب و حمل اعضای خرپایی، عملیات جوشکاری در محل، حفاری گمانه های مربوط به عناصر تسلیح، پنل برداری دندانه موشی و پیشروی عملیات خاکبرداری و بارگیری و حمل خاک با حفظ تدابیر فنی و با رعایت الزامات ایمنی صورت پذیرفت.
برای رعایت الزامات بتن ریزی در ماه های سرد سال در پروژه نیاوران استفاده از پشم شیشه و محلول های ضد یخ مخصوص بتن ریزی در هوای سرد بر اساس تجربه شرکت ایستاسازه در پروژه های مشابه مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه بتن ایران (آبا) در دستور کار گرفت. این امر در اجرای بتن ریشه اعضای قائم خرپایی، پی منفرد اعضای مورب خرپایی، کلاف رابط (شناژ) بین آنها و همچنین رویه شاتکریتی مورد توجه قرار گرفت.
در پروژه نیاوران – فرید با احداث پل آدم رو (واک وی) در امتداد دیواره شرقی پروژه، دسترسی عبور و مرور از دیواره شمالی گود به دیواره جنوبی آن برای نیروهای انسانی شاغل در کارگاه فراهم گردید.
پروژه مسکونی نیاوران – فرید
شرح کلی پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
پروژه مسکونی نیاوران – فرید یکی از پروژه های پایدارسازی گودهای عمیق شرکت ایستاسازه در شمال شهر تهران واقع در منطقه یک شهرداری تهران می باشد. این پروژه در زمینی به مساحت 760 متر مربع قرار داشت. مطابق نقشه های طراحی سازه و معماری ارائه شده توسط کارفرمای محترم پروژه، تراز زیر شالوده (پی یا فونداسیون) سازه برابر با 12 متر بود که عملیات گودبرداری، خاکبرداری و پایدارسازی دیواره ها می بایست تا این تراز صورت می گرفت. این شرکت مسئولیت طراحی و اجرای سیستم پایدارسازی دیواره های گود و سیستم زهکشی و خاکبرداری را در این پروژه عهده دار بوده است. طبق برداشت نهایی، سطح دیواره های پایدار شده گود توسط نقشه بردار، برابر با 1540 متر مربع بوده است. یکی از فعالیت های مهم و متمایز صورت گرفته در این پروژه مربوط به خرد کردن حجم قابل توجهی سنگ های درشت و حجیم به دست آمده از محل پروژه می باشد.
چالش های پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
در پروژه های پایدارسازی و گودبرداری شهری، در نظر گرفتن وضعیت همجواری و عوارض مجاور گود و سربارهای مربوط به آنها همچون ساختمان های مسکونی احداث شده، در فرآیند طراحی و اجرا بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد. عوارض مجاور پروژه مسکونی نیاوران – فرید شرکت ایستاسازه به صورت ترکیبی از خیابان و معبر دسترسی، حیاط های همسایه مجاور و ساختمان های مسکونی چند طبقه همجوار بود. به گونه ای که یک خیابان دوازده متری در مجاورت ضلع شمالی، یک ساختمان شش طبقه (با دو زیر زمین) و حیاط آن در همجواری با دیواره غربی گود قرار داشت. در قسمت جنوبی پروژه نیز حیاط مربوط به ملک پروژه واقع بود که برای تجهیز کارگاه و استقرار اقلام و لوازم مربوطه از آن استفاده شد. از سویی دیگر سه ساختمان 3 طبقه (بدون زیر زمین) و حیاط های مربوط به آنها در مجاورت ضلع جنوبی و سه ساختمان 5 طبقه (بدون زیر زمین) و حیاط های مربوط به آنها در همجواری با دیواره شرقی گود قرار داشت.
تعداد زیاد واحدهای مسکونی و به تبع آن تعدد مالکین سبب گردید تا کارفرمای پروژه با چالش اساسی کسب رضایت حفاری از مالکین ملک های مجاور روبرو گردد. زیرا انجام عملیات حفاری گمانه های عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) زیر شالوده (پی یا فونداسیون) ساختمان های مجاور بدون اخذ رضایت از مالکین آنها، منع حقوقی دارد به صورتی که در صورت شکایت همسایگان مجاور، می بایست عملیات اجرایی پروژه را متوقف نمود. این امر ضروری ساخت تا در فرآیند طراحی، طرح سیستم پایدارسازی متفاوتی برای دیواره های شرقی و غربی گود در مقایسه با دیواره های شمالی و جنوبی آن اندیشیده شود. همچنین در فرآیند طراحی سیستم پایدارسازی دیواره های شمالی و جنوبی، استعلام های مربوط به وضعیت و تراز قرارگیری عوارض و تأسیسات زیر سطحی شهری همچون برق، آب شرب، فاضلاب و گاز از نهادها و سازمان های مربوطه اخذ گردید تا با توجه به آنها، طراحی سیستم پایدارسازی انجام و تراز قرارگیری عناصر تسلیح همچون میخ (نیل) و مهاری (انکر) تعیین گردد.
پروژه های گودبرداری عمیق در محیط های شهری عمدتاً با چالش محدودیت فضای کاری به علت کوچک بودن مساحت زمین پروژه روبرو هستند. همکاران اجرایی این پروژه نیز به علت فضای محدود عملیاتی و روش های متفاوت پایدارسازی دیواره های گود با چنین چالشی روبرو بوده اند. در چنین پروژه هایی هماهنگی میان ماشین آلات موجود در کارگاه از قبیل بیل مکانیکی، لودر، دستگاه حفاری (دریل واگن)، دستگاه بتن پاشی (دستگاه شاتکریت)، دستگاه تزریق، رکتیفایرها و …. از یک سو و از سویی دیگر هماهنگی مناسب و مقتضی جهت دپوی دقیق و منظم مصالح پای کار از قبیل میخ (نیل)، مهاری (استرند)، صفحه مشبک مش، صفحات سر میخ (هد نیل) و سر مهاری (هد انکر)، ماسه، سیمان و … بسیار اساسی و تعیین کننده می باشد. در غیر این صورت، مدت زمان اجرای پروژه طولانی و طاقت فرسا می گردد. بر همین اساس، اهمیت برنامه ریزی دقیق عملیاتی دو چندان شده و ضرورت حضور تیم برنامه ریزی و کنترل پروژه با تجربه و کار بلد جهت پایش دقیق و منظم روند پیشرفت عملیات اجرایی، احساس می گردد. در پروژه هایی همچون پروژه نیاوران – فرید که ترکیبی از سیستم های پایدارسازی مختلف همچون سازه نگهبان خرپایی، میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) مورد استفاده قرار می گیرد، این موضوع بیشتر به چشم می آید.
نظر به اینکه بستر منطقه نیاوران عمدتاً سنگی است، یکی از اصلی ترین چالش های این پروژه سنگ های بزرگ و حجیم به دست آمده از عملیات پایدارسازی و خاکبرداری بود که می بایست تکه تکه و خرد می شد و به اندازه های قابل حمل تبدیل می گردید که این فعالیت هم از نظر برنامه زمان بندی و هم از نظر بهای تمام شده پروژه برای ارکان پروژه و عوامل اجرایی آن، هزینه بر بود. قابل انتظار بود که بیرون کشیدن و خرد کردن سنگ های درشت و حجیم، سرعت عملیات پایدارسازی و به تبع آن عملیات خاکبرداری را کاهش می داد.
در پروژه های گودبرداری شهری که ملک یا زمین محل پروژه به اصطلاح جنوبی می باشد و یا به عبارتی دیگر، معبر دسترسی اصلی یا خیابان در ضلع شمال آن قرار گرفته باشد، می بایست جهت دسترسی نیروهای انسانی پروژه به محل تجهیز کارگاه واقع در ضلع جنوبی گود، پل آدم رو (واک وی) ایجاد کرد. در پروژه نیاوران – فرید نیز چنین چالشی وجود داشت.
بازه زمانی عملیات گودبرداری و اجرای سیستم پایدارسازی پروژه نیاوران – فرید بیشتر ماه های سرد سال یعنی فصول پاییز و زمستان را در بر می گرفت. از این رو، به هنگام اجرای کارهای بتنی همچون اجرای پی منفرد اعضای مورب خرپایی، کلاف رابط (شناژ) بین آنها، بتن ریشه اعضای قائم خرپایی و همچنین رویه شاتکریتی می بایست تدابیری جهت رعایت ضوابط و الزامات آیین نامه ای و دستیابی به بتن اجرا شده با کیفیت، اندیشیده می شد.
راهکارهای ارائه شده در پروژه مسکونی نیاوران – فرید:
قرار گرفتن دیواره های شرقی و غربی گود در مجاورت منطقه مسکونی و با توجه به عدم موفقیت در مهیا کردن الزامات و ضوابط آیین نامه ای و حقوقی جهت اخذ رضایت حفاری در دیواره های مذکور پروژه، اجرای سیستم سازه نگهبان خرپایی جهت پایدارسازی دیواره های گود به کارفرمای محترم ارائه گردید. همچنین برای پایدارسازی دیواره شمالی از سیستم ترکیبی شمع فلزی معلق (سولجر) و میخ کوبی (نیلینگ) و مهار گذاری (انکراژ) و برای پایدارسازی دیواره جنوبی صرفاً از روش میخ کوبی (نیلینگ) استفاده گردید. به علت وجود تأسیسات زیر سطحی شهری، زاویه حفاری گمانه های عناصر تسلیح در ردیف نخست دیواره شمالی افزایش یافت تا از برخورد گمانه ها به تأسیسات شهری در مجاورت این دیواره ممانعت به عمل آید.
با توجه به حساسیت های موجود در پروژه، حفاری چاه های مربوط به اعضای قائم خرپا، نصب و حمل اعضای خرپایی، عملیات جوشکاری در محل، حفاری گمانه های مربوط به عناصر تسلیح، پنل برداری دندانه موشی و پیشروی عملیات خاکبرداری و بارگیری و حمل خاک با حفظ تدابیر فنی و با رعایت الزامات ایمنی صورت پذیرفت.
برای رعایت الزامات بتن ریزی در ماه های سرد سال در پروژه نیاوران استفاده از پشم شیشه و محلول های ضد یخ مخصوص بتن ریزی در هوای سرد بر اساس تجربه شرکت ایستاسازه در پروژه های مشابه مطابق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه بتن ایران (آبا) در دستور کار گرفت. این امر در اجرای بتن ریشه اعضای قائم خرپایی، پی منفرد اعضای مورب خرپایی، کلاف رابط (شناژ) بین آنها و همچنین رویه شاتکریتی مورد توجه قرار گرفت.
در پروژه نیاوران – فرید با احداث پل آدم رو (واک وی) در امتداد دیواره شرقی پروژه، دسترسی عبور و مرور از دیواره شمالی گود به دیواره جنوبی آن برای نیروهای انسانی شاغل در کارگاه فراهم گردید.
