ایستاسازه
En Ar

خانه - خدمات ایستاسازه - تخریب و خاکبرداری - تخریب ساختمان چیست؟ مراحل تخریب اصولی، قیمت تخریب (Building Demolition)

به دنبال گسترش ناحیه شهرنشینی و همچنین نوسازی ساختمان ها و بافت های فرسوده، نیاز به مهندسی تخریب ساختمان و پیاده سازی تخصصی این علم، بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. در سال های اخیر، عملیات تخریب ساختمان به ویژه در شهر های بزرگ همچون تهران و خطرات ذاتی آن، توسعه دهندگان شهری را با توجه به افزایش پروژه های تخریب و ارتفاع مورد نیاز تخریب به چالش کشیده است.

اهمیت روش های تخریب ساختمان توسط متولیان صنعت ساختمان به ویژه مهندسین عمران به رسمیت شناخته شده است. با توجه به حوادث تخریب غیر اصولی و نا ایمن ساختمان ها و عدم وجود آیین نامه ایمنی قانونی و الزام آور عملیات تخریب ساختمان ها در کشور و اینکه در آینده نه چندان دور، در شهرهای بزرگ با تخریب ساختمان های چندین طبقه روبرو خواهیم بود و همچنین پیامدهای گسترده حضور منابع آب به ویژه آب های زیرزمینی بر یک پروژه ساختمانی، طبیعتاً با خطرات و حوادث بیشتری مواجه خواهیم شد.

در نتیجه اهمیت این موضوع در پروژه های پایدارسازی و گودبرداری شهری دو چندان می گردد. زیرا لازمه استفاده از روش های مختلف پایدارسازی دیواره های گود همچون میخ کوبی (نیلینگ)، سازه نگهبان خرپایی، مهارگذاری (انکراژ)، مهار متقابل (استرات)، تاپ – دان، دیوار برلنی و دیوار دیافراگمی و همچنین آغاز انجام عملیات خاکبرداری، بارگیری و حمل خاک، تخریب بنای سازه موجود در زمین پروژه و جمع آوری، بارگیری و حمل ضایعات و نخاله های به دست آمده به خارج از محدوده پروژه می باشد.

در این نوشتار به تخریب ایمن و اصولی ساختمان، خطرات تخریب ساختمان، هزینه تخریب ساختمان، اهمیت و نقش اساسی آن در فرآیند صنعت ساخت و ساز پرداخته شده است.

عملیات تخریب سازه بنای موجود در زمین پروژه تجاری - اداری شیخ بهایی – الماس شرکت ایستا سازه
عملیات تخریب سازه پروژه شیخ بهایی – الماس – شرکت ایستا سازه

عملیات تخریب ساختمان و خطرات ناشی از آن


عملیات تخریب ساختمان در اکثر پروژه های عمرانی به عنوان اولین گام از عملیات ساختمانی می باشد و طی سال های اخیر آمار حوادث صنعت ساختمان در کشور نمایانگر آن است که تخریب های غیر اصولی، تبعات و آسیب های جانی و مالی سنگینی را به همراه داشته است.

از این رو می بایست پیش از شروع عملیات تخریب، خطر های احتمالی ناشی از عملیات تخریب ساختمان شناسایی شده و در جهت پیشگیری از خطرات تخریب ساختمان و با هدف انجام عملیات تخریب به شیوه اصولی و صحیح و با رعایت تمامی موارد و توصیه های ایمنی اقدام نمود.

همچنین در این راستا می بایست عوامل تأثیرگذار بر خطرات تخریب ساختمان نیز مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. همچنین ارائه راهکار های مناسب و استفاده از روشی کارآمد جهت انجام عملیات تخریب که بتواند با صرف هزینه و زمان کمتر تبعات منفی ناشی از انجام این عملیات را کاهش دهد، امری ضروری و بسیار مهم می باشد.


خطرات تخریب ساختمان و موارد ایمنی مربوط به آن را می توان به سه دسته عمده زیر تقسیم بندی نمود:


  • ایمنی نیروی انسانی حاضر در محدوده پروژه و عابران و وسایل نقلیه در مقابل حوادث احتمالی به ویژه سقوط مصالح به دست آمده از عملیات تخریب

  • خطر آسیب دیدگی و تخریب ساختمان های مجاور زمین پروژه در اثر پیشروی عملیات تخریب به ویژه در فرآیند تخریب طبقات فوقانی

  • خطر آسیب دیدگی تأسیسات و شریان های شهری همچون لوله های آب، فاضلاب، برق و گاز در اثر پیشروی عملیات تخریب به ویژه در فرآیند تخریب طبقات تحتانی و زیرزمین
تخریب ساختمان – پروژه مسکونی جمشیدیه – شرکت ایستا سازه

روش های تخریب ساختمان


۱) تخریب دستی.
۲) تخریب ماشینی.
۳) تخریب با ماشین بازو بلند هیدرولیکی.
۴) تخریب به روش استفاده از گوی تخریب.
۵) تخریب به روش انفجاری.
۶) تخریب با روش Tecorep.
۷) روش تخریب برش و پایین‌ آوردن کاجیما.
۸) تخریب با استفاده از مواد تخریبی غیرانفجاری (NEDA).
۹) تخریب با استفاده از برش با ارّه.



تخریب دستی:


یکی از روش های تخریب ساختمان، استفاده از روش تخریب دستی است. در این روش، ساختمان به شیوه دستی و بدون استفاده از ماشین آلات، تخریب می گردد و عملیات تخریب توسط نیروی انسانی انجام می گردد که باید سعی شود در آن از به وجود آمدن هرگونه خطا و اشتباه جلوگیری به عمل آید.


تخریب ماشینی:


یکی دیگر از روش های تخریب ساختمان، استفاده از ماشین آلات ساختمانی برای تخریب سازه است. در ساختمان ‌های میان ‌مرتبه و بلند مرتبه در صورت استفاده از ماشین هیدرولیکی با بازوی کوتاه، باید ایستگاه هایی را در طبقات مختلف ایجاد کنند و ماشین‌آلات به بالاترین طبقه منتقل شوند.


تخریب به روش انفجاری:


یکی از روش های مرسوم دیگر که هنوز هم در بعضی از پروژه ها قابل استفاده است، استفاده از روش های تخریب ساختمان، همچون روش انفجاری می باشد. این روش به صورت کاملا حرفه ای در شرکت ایستا سازه در پروژه جمشیدیه – سی و دوم جهت اجرای ادامه کار گودبرداری و اجرای سازه نگهبان انجام گردیده است. یکی از تخصصی‌ ترین روش‌ های تخریب بنا، تخریب به شیوه انفجاری می باشد. این روش در مقایسه با سایر روش‌ها، به دانش، تجربه، برنامه ‌ریزی و محاسبات بیشتر و دقیق تری نیازمند است.


خطرات شناسایی شده در طی عملیات تخریب ساختمان و عوامل مؤثر بر آن ها


با بررسی مطالعات و تحقیقات صورت گرفته پیرامون عملیات تخریب ساختمان و خطرات ناشی از آن، موارد زیر شناسایی گردید. برای هر یک از خطر های شناسایی شده، اقدامات کنترلی مناسب جهت پیشگیری، کاهش حوادث و یا محدود کردن پیامدهای ناشی از حوادث به منظور افزایش سطح ایمنی عملیات تخریب ساختمان ارائه گردیده است.


  • کمبود تجهیزات پیشگیری یا حفاظتی: یکی از مشکلات این اثر، استفاده از ابزار آلات و تجهیزات نا ایمن در کارگاه خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، آسیب جسمی و جراحت بدنی به فرد خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه تجهیزات ایمنی، آموزش کارکنان، نظارت بر استفاده درست کارگران از تجهیزات ایمنی اشاره نمود.

  • کمبود استانداردها و مقررات ایمنی: یکی از مشکلات رایج این اثر، واژگون شدن دیوار بر روی کارگران خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، آسیب و جراحت جسمی و در معرض از دست دادن جان کارگران خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی همچون تخریب دیوار از بالاترین نقطه، تهیه و استفاده از کلاه، کفش و لباس ایمنی، نظارت بر ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا اشاره نمود.

  • عدم توجه و بی دقتی کارگران: یکی از مشکلات در اثر این عامل، احتمال رخداد پرتاب اشیاء و ابزار آلات خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، جراحت به بدن و در معرض آسیب جسمی بودن خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه و استفاده از کلاه، کفش و لباس ایمنی، برخورد با موارد پیش آمده، نظارت بر ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا اشاره نمود.

  • مدیریت و نظارت ضعیف بر عوامل اجرایی و کارگران توسط پیمانکار تخریب: از مشکلاتی که در اثر این عامل پیش خواهد آمد، مشکل شروع به کار عملیات ماشین آلات بدون دستور سرپرست کارگاه خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، در معرض آسیب جسمی بودن و خطر تهدید جان کارگران خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به نظارت بر ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا اشاره نمود.

  • شرایط جوی یا محیطی نامناسب: یکی از مشکلاتی که در اثر این عامل پیش خواهد آمد، مشکل روشنایی نامناسب کارگاه خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، سقوط کارگر یا برخورد کارگر با آوار و ابزار و وسایل خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی همچون افزایش پروژکتورها در کارگاه، هنگام کار در شب و انجام کار در ساعات اولیه کاری اشاره نمود.

  • عدم استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی توسط کارگران: از جمله مشکلاتی که در اثر عامل کمبود تجهیزات پیشگیری یا حفاظتی در کارگاه تخریب ساختمان پیش خواهد آمد، مشکل عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی توسط کارگران خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، در معرض آسیب جسمی بودن کارگران خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه وسایل حفاظت فردی، آموزش کارکنان، نظارت بر استفاده صحیح از وسایل ایمنی اشاره نمود.

  • عدم نصب لبه محافظ یا قرنیز در اطراف لبه سکوی کار در داربست ها به منظور جلوگیری از سقوط اشیاء از روی سکوی کار: یکی از مشکلاتی که به خاطر این عامل پیش خواهد آمد، مشکل استنشاق گرد و غبار در کارگاه خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، مشکلات تنفسی و ریوی خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی همچون تهیه و استفاده از ماسک مناسب، نصب سیستم تهویه عمومی اشاره نمود. از دیگر مشکلات این عامل، برخورد آوار با چشم افراد خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، چشم درد و در معرض نابینایی بودن نیروهای انسانی خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه و استفاده از نقاب و عینک حفاظتی مناسب اشاره نمود.

  • عدم قطع برق پیش از آغاز عملیات تخریب: یکی از مشکلاتی که در اثر عامل عدم قطع برق پیش از تخریب در کارگاه تخریب ساختمان پیش خواهد آمد، مشکل عبور جریان برق از بدن و برق گرفتگی نیروهای انسانی حاضر در کارگاه خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه و استفاده از کفش عایق، دستکش لاستیکی، اطمینان از قطع بودن برق انشعاب پیش از شروع عملیات تخریب اشاره نمود.

  • نداشتن حفاظ مناسب در اطراف بازشوها یا عدم نصب نوارهای شبرنگ یا علائم هشدار دهنده در اطراف بازشوها: یکی از مشکلاتی که در اثر عامل نداشتن حفاظ مناسب در اطراف بازشوها یا عدم نصب نوارهای شبرنگ، علائم هشدار دهنده در اطراف بازشوها در کارگاه تخریب ساختمان پیش خواهد آمد، مشکل سقوط آوار بر روی افراد خواهد بود. از پیامدهای این خطر، مدفون شدن افراد حاضر در کارگاه زیر آوار و خطر از دست دادن جان افراد خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی همچون اطمینان از تخلیه بودن فضای زیرین عملیات، در دسترس بودن جعبه کمک های اولیه، تهیه و استفاده از کلاه و کفش ایمنی اشاره نمود.

  • ریزش آوار ناشی از اشتباه در فرضیات و تصمیم گیری های پیمانکار عملیات تخریب: یکی از مشکلاتی که در اثر عامل ریزش آوار ناشی از اشتباه در فرضیات و تصمیم گیری های پیمانکار در کارگاه تخریب ساختمان پیش خواهد آمد، مشکل پرتاب شدن شیشه به چشم و صورت افراد خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، آسیب و جراحت به صورت، چشم و در معرض نابینایی بودن نیروهای انسانی حاضر در کارگاه خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی نظیر تهیه و استفاده از نقاب و عینک حفاظتی مناسب، آموزش و نظارت بر استفاده از آنها توسط نیروهای انسانی اشاره نمود. از دیگر مشکلات این عامل، سقوط داربست ها و سکوی کار خواهد بود. از پیامدهای این خطر بالقوه، آسیب به ستون فقرات و یا از دست دادن جان فرد خواهد بود. از اقدامات کنترلی این خطر می توان به مواردی همچون اطمینان از درست نصب شدن و مهار شدن داربست ها و بررسی اتصالات آنها، قرار دادن تابلوهای هشدار دهنده در محوطه داربست ها، تهیه و استفاده از طناب مهار و نجات اشاره نمود.
استفاده از جرثقیل دکل بلند برای انتقال ایمن و صحیح مصالح به دست آمده از عملیات تخریب طبقات فوقانی سازه بنای موجود در زمین پروژه تجاری - اداری شیخ بهایی – الماس شرکت ایستا سازه
انتقال ایمن مصالح در عملیات تخریب – پروژه شیخ بهایی – شرکت ایستا سازه

تخریب ساختمان فرسوده


تخریب ساختمان فرسوده برای بناهایی است که در اثر عوامل فرسایشی غیر قابل استفاده شده اند و یا عمر مفید آن تمام شده است.


مراحل تخریب ساختمان فرسوده به شکل زیر می باشد:


1. از الزامات تخریب ساختمان های فرسوده قطع کردن برق ساختمان و انتقال کنتور از داخل به خارج ساختمان می باشد.


2. مهم ترین امر در تخریب ساختمان فرسوده درخواست قطع انشعابات گاز از اداره گاز محل و یا منطقه سکونت می باشد.


3. قدم بعدی در تخریب ساختمان های فرسوده قطع آب ساختمان است.


4. در تخریب ساختمان های فرسوده قدم بعدی باز کردن شیرآلات و تجهیزات برقی و مکانیکی می باشد که شامل موارد زیر است: آب گرمکن، کولر آبی، پکیج، کولر گازی، فن های سرویس بهداشتی و آشپزخانه، کابینت های آشپزخانه و سینک، هود، روشویی، سینک ظرفشویی، شومینه، باز نمودن لامپ ها، باز نمودن کلید پریزها و لوسترها و چراغ های حبابی داخل و خارج ساختمان، گاز رومیزی، بیرون کشیدن سیم های برق از داخل دیوارها.


5. باید در تخریب ساختمان های فرسوده حریم ایمنی ضوابط شهرداری و مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان اجرا گردد.


6. جداسازی شیشه از درها و پنجره ها و جداسازی بازشوها (درهای چوبی و آهنی بازشو و پنجره ها)، چهارچوب فلزی درب های چوبی، چهارچوب درب های فلزی از دیوارها، برچیدن عایق رطوبتی بام و مصالح شیب بندی و رسیدن به پوشش سقف از ملزومات تخریب ساختمان فرسوده می باشد.

7. پر کردن مقداری از چاه های فاضلاب قدیمی با آهک و سپس با خاک یا مخلوط معدنی. ضمنا به هیچ عنوان با مواد ناشی از تخریب سقف ها و دیوارها این کار صورت نگیرد، زیرا مکانی برای تجمع حیوانات و حشرات موزی ساختمان خواهد شد


خط مشی و سیاست کاری شرکت ایستا سازه در انجام صحیح و ایمن عملیات پروژه های تخریب و خاکبرداری ساختمان


شرکت ایستا سازه همواره تلاش نموده است تا در پروژه های تخریب و خاکبرداری ساختمان، عملیات تخریب سازه های موجود را با به کارگیری نیروهای متخصص و با تجربه و با رعایت ضوابط استانداردها و دستورالعمل های ایمنی موجود در رابطه با تخریب ساختمان همچون مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، نشریه مشخصات عمومی کارهای ساختمانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و آیین نامه حفاظت کارگاه های ساختمانی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام دهد.

به گونه ای که همکاران و اکیپ های اجرایی حاضر در کارگاه، استفاده از لوازم و ابزار ایمنی همچون کلاه ایمنی، لباس ایمنی، کفش و پوتین ایمنی، دستکش حفاظتی، ماسک تنفسی حفاظتی و حمایل بند و طناب مهار را در راستای حفظ تدابیر فنی و رعایت الزامات ایمنی در تمامی مراحل عملیات تخریب سرلوحه کار خود قرار می دهند. از سویی دیگر، با حضور یک نفر مهندس اجرایی به عنوان مسئول ایمنی، حفاظت و بهداشت کار (HSE) از سوی دفتر مرکزی شرکت بر رعایت موارد فوق الذکر، نظارت مستمر و پیوسته صورت می پذیرد.


تخریب ساختمان در تهران


تخریب ساختمان در تهران از آنجایی اتفاق می افتد که زمين خالی در اين شهر بسیار کمیاب و هزینه خرید زمین بسیار بالا است، از این رو تخريب ساختمان در تهران شتاب بسیاری گرفته است و به همين دليل بعضی از شرکت ‌های ساختمانی تمرکز خود را در حوزه تخریب ساختمان در تهران گذاشته اند.

تخریب ساختمان در تهران اهمیت بسیار بالایی دارد زیرا به دلیل وجود ساختمان های لوکسی که در تهران وجود دارد این امکان وجود خواهد داشت که در هنگام تخریب، آسیبی به ساختمان های مجاور وارد شود، از این رو تخریب ساختمان باید با رعایت ایمنی و تمرکز بالایی صورت گیرد.

تخریب ساختمان در تهران بیشتر به این دلیل است که عمر مفید ساختمان تمام شده است. از این رو جهت ساخت یک ساختمان مناسب، نیاز به تخریب می باشد. ضمنا گاهی اوقات جهت بهره برداری مناسبتر از فضا، نیاز به تخریب دو یا چند سازه و تجمیع ساختمان ها با یکدیگر می باشد تا بتوان ساختمان هایی با استحکام و فضای مناسب برای زندگی به وجود آورد.

از دیگر عوامل تخریب ساختمان در تهران که می توان به آن اشاره کرد، عدم وجود فضای کافی و مناسب برای سکونت افراد است، از این رو تخریب ساختمان ها صورت می گیرد تا بتوان ساختمانی ایده آل و مناسب، با فضای کافی و دارای طبقاتی بیشتری را طراحی کنند تا امکان این موضوع فراهم شود که افراد بیشتری با توجه به قیمت بالای مسکن در تهران، صاحب خانه شوند.

تخریب ساختمان - پروژه شیخ بهایی - شرکت ایستاسازه
تخریب ساختمان – پروژه شیخ بهایی – شرکت ایستاسازه

هزینه تخریب ساختمان


تخریب ساختمان یکی از پایه ای ترین و البته مهمترین کارهاست که برای ساخت ساختمان و یا بازسازی انجام می شود.

در گذشته تخریب سازه را با چند کارگر ساده انجام می دادند اما امروزه با توجه به پیشرفت دانش و تکنولوژی و افزایش ارتفاع سازه هایی که دردسترس است تخریب کردن ساختمان با استفاده از ماشین ها و تجهیزاتی مدرن انجام می گیرد تا بتوان با رعایت ایمنی در زمان کمتر با دقت بالاتری این کار را انجام داد.

هزینه تخریب سازه در سازه های بتنی و دیگر سازه ها با یکدیگر متفاوت می باشد و بستگی به درجه سختی آن ها دارد.


هزینه تخریب ساختمان به عوامل زیر بستگی دارد:


1. نوع، استحکام و قدمت ساختمان.

2. مصالح به کار رفته در ساختمان.

3. متراژ ساختمان.

4. ماشین تخریب. 

5. ایمنی تخریب.

6. روش تخریب.

7. نوع سقف.

8. تعداد طبقات ساختمان.

9. سهولت در رفت و آمد.

10. شهر و موقعیت مکانی.


در ادامه به برخی از موارد هزینه تخریب ساختمان اشاره می کنیم:


استحکام و قدمت ساختمان:


طبیعی است که هزینه تخریب ساختمان کلنگی و فرسوده در مقایسه با هزینه‌ی تخریب کردن ساختمان نوساز و محکم، کمتر است. زیرا که هر چه ساختمان بافت فرسوده تری داشته باشد، تخریب آن راحت تر انجام می شود بنابراین هزینه کمتری دارد.


ماشین تخریب:


پیمانکار ممکن است با توجه به شرایط پروژه از انوع ماشین آلات مختلفی استفاده کند، که این ماشین ها می توانند لودر، بیل مکانیکی، گوی تخریب، کامیون و … باشند.


تعداد طبقات:


هر چه تعداد طبقات یک ساختمان بیشتر باشد، به تجهیزات و نیروی بیشتری برای کار کردن در ارتفاع نیازمندیم. بنابراین هرچه تعداد طبقات ساختمان بیشتر باشد، هزینه تخریب ساختمان بیشتر است از این رو هزینه ها متغیر می باشند.


شهر و مکان:


با وجود آنکه هزینه تخریب ساختمان یک نرخ میانگین و عمومی را دارا می باشد، اما این که شما در کجا ساکن هستید نیز می تواند بر قیمت تخریب ساختمان تاثیر مستقیمی بگذارد. برای مثال هزینه کار در تهران بدون شک با تخریب در یک شهرستان کوچک متفاوت می باشد.


در زمینه تخریب و خاکبرداری بیشتر مطالعه کنید : 

در زمینه پایدارسازی گود بیشتر مطالعه کنید : 

در زمینه بهسازی خاک بیشتر مطالعه کنید : 

در زمینه ابنیه و ساختمان بیشتر مطالعه کنید : 

در زمینه طراحی و مشاوره ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید : 

در زمینه مطالعات ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید :

مطالب مرتبط :

سایر مقاله ها

مبانی زمانبندی و برآورد مدت و هزینه پروژه (Scheduling and Estimating Project Times & Cost)

مفهوم زمابندی، تبدیل برنامه عملی یک پروژه به یک جدول [...]


بیشتر بخوانید

عملکرد روش تزریق پرفشار (جت گروتینگ) در ساخت تونل

ساخت تونل های کم عمق در خاک نرم کماکان یکی [...]


بیشتر بخوانید

مزیت ها و معایب سیستم های مختلف روش تزریق پرفشار (جت گروتینگ)

روش تزریق پرفشار (جت گروتینگ) همچنان در بسیاری از چالشی [...]


بیشتر بخوانید

آزمایش برش پره (Vane Shear Test)

در این نوشتار به توضیح و بررسی آزمایش برش پره [...]


بیشتر بخوانید