خاکبرداری یکی از مراحل اولیه ساخت و ساز می باشد و به منظور آماده سازی محل شالوده ساختمان (فونداسیون) انجام می شود. گودبرداری در واقع همان عملیات خاکبرداری با عمق بیشتر است. عموما گودبرداری عمیق در مناطق شهری و جهت تامین امکانات رفاهی ساختمان اعم از پارکینگ، استخر، سونا، انباری و… انجام می گردد. در این بخش قصد داریم به بررسی نحوه گودبرداری، مسائل و مشکلات گودبرداری و به خصوص جمع آوری رمپ در گودبرداری بپردازیم.
در بخش پایدارسازی گودهای عمیق به طورکلی مطالب زیر در وبسایت ایستاسازه به تفصیل بررسی شده اند:
- روش های مختلف پایدارسازی دیواره ها جهت حفظ ایمنی املاک مجاور و جلوگیری از رانش خاک
- تعریف خاکبرداری
- تفاوت ها و شباهت های خاکبرداری و گودبرداری
اصطلاحات رایج جمع آوری رمپ در گودبرداری
- شکستن رمپ
اصطلاح شکسته شدن رمپ بدین معنی می باشد: زمانی که کلیه دیواره های گود پایدارسازی شده اند و تنها دیواره پشت رمپ و دیواره پشت طول رمپ باقی مانده می بایست این قسمت ها خاکبرداری شده و پایدارسازی گردد که موجب تخریب شیب رمپ و پله پله شدن آن می شود.
- برگرداندن رمپ
اصطلاح برگرداندن رمپ بدین معنی می باشد: زمانی که کلیه دیواره های گود همچنین دیواره پشت طول رمپ پایدارسازی شده اند و تنها دیواره پشت ورودی رمپ به صورت یک سکو باقی مانده است، بیل مکانیکی سکوی باقی مانده زیر پای دستگاه را مرحله به مرحله خاکبرداری کرده و ارتفاع آن را تراز کف گود کاهش می‌دهد و خاک به جا مانده به وسیله جرثقیل خارج می شود.
وقتی بحث گودبرداری عمیق به میان می آید، هم زمان صحبت از پایدارسازی خاک به انواع روش ها مثل میخکوبی یا نیلینگ، مهارگذاری یا انکراژ (که امروزه نوع مرسوم و بهینه آن استفاده از استرندهای چند رشته است)، مهارمتقابل یا استرات، تاپ دان یا ساخت بالا به پایین، سازه نگهبان خرپایی و یا تلفیقی از روش های فوق مطرح می شود. در نتیجه، این عملیات در گرو همکاری بین گروه خاکبرداری و تیم تحکیم دیواره ها است.
گودبردای عمیق نیازمند به کارگیری ماشین آلاتی از قبیل بیل مکانیکی، مینی بیل مکانیکی، بابکت، بیل دکل بلند، جرثقیل و باکت حمل خاک، تاورکرین، بادسون، خاور، کامیون جفت، کامیون تک و… می باشد.
در ابتدای پروژه، بیل مکانیکی وظیفه تسطیح، پنل برداری و آماده سازی جهت پایدارسازی بخش های مختلف دیواره و در شیفت شب نیز وظیفه بارگیری خاک و نخاله به داخل ماشین آلات حمل خاک را دارد. برای پروژه هایی با دسترسی راحت از کامیون ده چرخ برای حمل حجم بیشتری از خاک و تسریع در امور استفاده می شود.
ماشین آلات سبک تر مانند مینی بیل مکانیکی و بابکت جهت پروژه های کوچک تر و حجم خاک کم تر کارآمد است. اما در پروژه های بزرگ از این ماشین آلات جهت رگلاژ کف گود و کارهایی از این دست استفاده می گردد.
جرثقیل سنگین و باکت و در بعضی پروژه ها تاورکرین و باکت نیز برای جمع آوری رمپ مورد استفاده قرار می گیرند.
رمپ خاکی یا شیب راهه، مسیری شیب‌دار متشکل از ترانشه خاکی است که دو سطح غیر هم تراز را به یکدیگر جهت تردد متصل می‌کند.
تقسیم بندی انواع گودبرداری و طبقه بندی سبک های مختلف جمع آوری رمپ به یک صورت و مطلق نمی باشد. بلکه برای هر پروژه با بررسی و مشورت با مشاورهای با تجربه ژئوتکنیکی،ترکیبی از انواع روش ها و انواع ماشین آلات جهت جمع آوری رمپ به کار بسته می شود.
در راستای سرعت گرفتن پروژه ها در حین خاکبرداری و جمع آوری رمپ در پروژه های انجام شده و چالش های پشت سر گذاشته شده طبقه بندی علمی – تجربی زیر آماده شده است:
- خاکبرداری تا عمق 60 سانتی متر
- گودبرداری تا عمق 3 متر
- گودبرداری تا عمق 6 متر
- گودبرداری تا عمق 9 متر
- گودبرداری تا عمق 12 متر
- گودبرداری تا عمق 14 متر
- گودبرداری بیش از 14 متر
خاکبرداری کم تر از 60 سانتی متر
این نوع از پروژه ها با توجه به عمق عملیات خاکبرداری تقریبا بی خطر محسوب می شوند و با استفاده از ماشین آلات خاکبرداری از قبیل بیل مکانیکی و یا مینی بیل مکانیکی، بابکت، خاور و…. انجام می گردد. البته در مجاورت بنای فرسوده حتی 60 سانتی متر خاکبرداری هم نیاز به بررسی و مشاوره جهت جلوگیری از حوادث احتمالی دارد.
گودبرداری تا عمق 3 متر
برای پروژه با گودبرداری تا عمق 3 متر می توان از مینی بیل و یا از بیل مکانیکی استفاده کرد و در هر دو روش مسئله ای بابت جمع آوری رمپ وجود ندارد و عملیات بدون اضافه کردن ماشین آلات دیگری خاتمه می یابد و خود ماشین آلات به کمک ایجاد رمپ و بالا آمدن از آن و جمع آوری رمپ دستی ساخته شده و بارگیری آن پروژه را به پایان می برند.
گودبرداری تا عمق 6 متر
در پروژه ای با این عمق، دیگر مینی بیل امکان جمع آوری کامل پروژه را ندارد و حداقل یک دستگاه بیل مکانیکی نیاز است تا حجم خاک پروژه را بارگیری کند و به تخلیه های مجاز حمل شود. در انتها بیل مکانیکی با ایجاد و ساخت رمپی دست ساز به بیرون از پروژه نقل مکان کرده و در بالای گود قرار می گیرد و رمپ دست ساز خود را جهت بالا آمدن بارگیری می کند.
گودبرداری تا عمق 9 متر و جمع آوری رمپ
گودبرداری با عمق بیش از 9 متر نیازمند مطالعه و بررسی بیشتری جهت جانمایی رمپ تا انتهای پروژه دارد. شیب مجاز ترانشه رمپ و بررسی هر خطر احتمالی که تردد ماشین آلات به روی رمپ می تواند داشته باشد، بسیار اهمیت دارد.
در این عمق می توان از یک بیل مکانیکی و یک بابکت یا مینی بیل استفاده کرد به طوری که در مرحله جمع آوری رمپ، بیل مکانیکی در پروژه قرار گرفته و تا ارتفاع دکل خود (در حدود 6 متر) بارگیری را انجام می دهد و در ادامه مینی بیل در کف گود قرار می گیرد و باکت بیل توسط مینی بیل بارگیری می شود و بیل مکانیکی کامیون ها را بارگیری می کند.
روش های دیگری نیز متداول است مانند ساخت سکو، استفاده از دو بیل مکانیکی و… که در ادامه به آنها نیز اشاراتی خواهیم داشت.
گودبرداری تا عمق 12 متر و جمع آوری رمپ
گودبرداری با عمق در حدود 12 متر و جمع آوری رمپ خاکی آن مستلزم استفاده از دو بیل مکانیکی و اصطلاحا روش باکت به باکت است. با این تفاوت که در روش قبلی ارتفاع دکل مینی بیل کافی بود ولی در این پروژه با توجه به عمق گودبرداری برای بیل دوم نیز نیاز به بیل مکانیکی می باشد.
در این ارتفاع امکان استفاده از سکوی بیلِ دکل بلند با بوم 12 متر نیز می باشد که بسته به بررسی های انجام شده از نظر صرفه اقتصادی و ایمنی کار روش مناسب انتخاب می شود.
تقریبا از ارتفاع 9 متر به بالا روش و گزینه های مورد نظر برای جمع آوری رمپ یکسان است و فقط تعداد ماشین آلات و توجه به اقتصادی بودن روش ها مورد بررسی و مقایسه قرار می گیرد.
در این روش نیز جهت جمع آوری رمپ باید از دکل بلند به همراه بیل مکانیکی مستقر در کف گود استفاده کرد. با توجه به ارتفاع بالاتر، روش بارگیری با جرثقیل و باکت به گونه ای است که بیل مکانیکی مستقر در گود، باکت حمل خاک را بارگیری کرده و جرثقیل، باکت را به بالای گود و خیابان منتقل می نماید و مستقیما داخل کامیون ها بارگیری می شود.
گودبرداری بیش از 14 متر و جمع آوری رمپ
استفاده از دکل بلند، جرثقیل و باکت و بیل مکانیکی در این عمق بدیهی است اما در گودهای با ارتفاع بیش از 14 متر امکان استفاده از تاورکرین جهت حمل خاک مشابه روش بارگیری با جرثقیل است. در اکثر پروژه ها از بابکت برای رگلاژ کف گود استفاده می گردد. در انتهای عملیات گودبرداری با این عمق، ماشین آلات را با کمک جرثقیل سنگین از گود خارج می کنند. در تمامی گودهای عمیق می توان از ترکیبی از روش ها استفاده کرد.
ویدیو رمپ و جمع آوری رمپ و رگلاژ کف گود در پروژه فونیکس – شرکت ایستاسازه
در زمینه تخریب و خاکبرداری بیشتر مطالعه کنید :
- مهندسی تخریب ساختمان (Destruction Engineering)
- خاکبرداری چیست؟ (Excavation)
- گودبرداری و خاکبرداری دو عملیات متمایز از یکدیگر
- گودبرداری غیر اصولی (Unprincipled Building Excavation)
- گودبرداری چیست؟ و اصول اجرای گودبرداری های ساختمانی (Excavation)
- تخریب ساختمان چیست؟ مراحل تخریب اصولی، قیمت تخریب (Building Demolition)
در زمینه پایدارسازی گود بیشتر مطالعه کنید :
- ساخت از بالا به پایین یا تاپ دان چیست؟ (Top-Down Construction)
- نیلینگ یا میخ کوبی دیواره چیست؟ (Soil Nailing)
- انکراژ یا مهارگذاری خاک چیست؟ (Soil Anchorage)
- مهارمتقابل یا استرات چیست؟ (Braced Excavations – Struts)
- سازه نگهبان خرپایی چیست؟ (Truss Retaining Structure)
- خاک مسلح یا ژئوسنتتیک چیست؟ (Geosynthetict)
- سپرکوبی چیست؟ (Sheet Pile)
- دیوار دیافراگمی یا دیوار دوغابی چیست؟ (Diaphragm walls – Slurry walls)
- دیوار برلنی یا دیوار سولجر پایل چیست؟ (Berlin wall – Soldier Pile and Lagging System)
- زهکشی و آب بندی در گودبرداری چیست؟ (Drainage- Dewatering & Waterproofing )
- نقشه برداری یا مهندسی نقشه برداری چیست؟ (Surveying)
- پایش گود یا مانیتورینگ چیست؟ (Monitoring)
- دستورالعمل بهداشت، ایمنی و محیط زیست چیست؟ (HSE)
- آموزش گام به گام نقشه خوانی انواع روش های پایدارسازی و گودبرداری
در زمینه مطالعات ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید :
- مطالعات خاک یا مطالعات ژئوتکنیک چیست؟ (Site Investigation)
- مطالعات لرزه خیزی چیست؟ (Seismicity studies)
- ژئوفیزیک (Geophysics)
- زمین شناسی (Geology)
در زمینه بهسازی خاک بیشتر مطالعه کنید :
- تزریق پر فشار یا جت گروتینگ چیست؟ (Jet Grouting)
- ریزشمع یا میکروپایل چیست؟ (Micropile & Underpinning)
- پیش بارگذاری چیست؟ (fill surcharge preloading method)
- اختلاط عمیق خاک یا DSM چیست؟ (Deep Soil Mixing)
- تراکم دینامیکی یا DC چیست؟ (Dynamic Compaction)
- ستون شنی ارتعاشی یا تراکم ارتعاشی چیست؟ (Vibro Stone Column)
در زمینه طراحی و مشاوره ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید :
- روش اجزای محدود چیست؟ (Finite Element Method) (FEM)
- پمعرفی نرم افزار Plaxis
- معرفی نرم افزار GEOSLOPE
- معرفی نرم افزار SAP2000
- معرفی نرم افزار SAFE
- معرفی نرم افزار ABAQUS
- معرفی نرم افزار FLAC
- معرفی نرم افزار MIDAS
در زمینه ابنیه و ساختمان بیشتر مطالعه کنید :
- ساخت و ساز ابنیه و ساختمان (Building & Structure)
- قرارداد مشارکت در ساخت (Construction participation contract)
- نظارت بر اجرای پروژه های عمرانی (Construction Supervision)
- اسکلت فلزی یا سازه فولادی (Steel Structure)
- مدیریت پیمان (Management Contracting)
- مدیریت طرح (Construction Management)
- مدل کسب و کار (B2B) یا بی تو بی (Business-to-Business)
- انواع سیستم های سازه ای (Structural System)
- سوله چیست؟ انواع و کاربرد سوله (Industrial Shed)
- آیین نامه ی ۲۸۰۰ ، طراحی ساختمان ها در برابر زلزله
- طراحی سازه بر اساس عملکرد (Performance Based Seismic Design, PBSD)
- تغییرمکان جانبی نسبی طبقات چیست؟ (Drift)
- طیف پاسخ و طیف طرح چیست؟ (Spectrum Response)
مطالب مرتبط :
