خاکبرداری یکی از اصول اولیه ساخت و ساز می باشد که به منظور آماده سازی محل پی ساختمان انجام می شود. خاکبرداری و گودبرداری ساختمان یکی از مهم ترین، پیچیده ترین و حساس ترین مراحل ساختمان سازی می باشد. عدم آشنایی با اصول و سهل انگاری در انجام آن می تواند مخاطرات زیادی به همراه داشته باشد.
هدف از خاکبرداری ساختمان، برداشت مصالح و مواد خاکی، شن، ماسه، قلوه سنگ و غیره به منظور ایجاد سطحی یکنواخت، شیب بندی و آماده سازی محل پی ساختمان، راه های ارتباطی و تامین خاک می باشد. اجرای عملیات با توجه به خطوط و ترازهای موجود و ارائه شده در نقشه های اجرایی و بر اساس دستورالعمل های دستگاه نظارت می باشد.
نکته مهم عدم قرارگیری سطوح خاکبرداری شده در برابر عوامل جوی و باران بیش از ۷۲ ساعت است. در صورتی که بنا به هر دلیلی عملیات اجرایی پس از خاکبرداری صورت نگیرد، باید دوباره نسبت به کنترل لایه های قبل، اصلاح و تسطیح و هم چنین رگلاژ سطح کار اقدام شود.
رگلاژ سطح بدون پوشش مرحله ای است که به طور هم زمان با عملیات خاکبرداری اجرا می شود. اگر مدت زمان اجرای سایر مراحل به درازا بکشد، پیمانکار موظف است با نظارت دستگاه مربوطه نسبت به آماده سازی مجدد بستر خاک اقدام نماید.
آنچه که در طول عملیات خاکبرداری باید مورد توجه قرار گیرد، عدم خاکبرداری اضافی و در نتیجه از بین بردن مصالح کف و جداره ها می باشد. اهمیت این امر در قسمت هایی که بتن ریزی در آن ها صورت می پذیرد، دو چندان است.
نوع خاک محل اجرای پروژه می تواند در چگونگی به کارگیری و استقرار ماشین آلات و روش های مناسب برای انجام پروژه تاثیرگذار باشد. یکی از عملیاتی که قبل از اجرای آن باید نسبت به خاکبرداری اقدام شود، ساخت کانال برای نصب لوله می باشد. انجام عملیات خاکبرداری به این منظور باید مطابق با نقشه و ارقام مشخص صورت پذیرد.
مراحل اجرای خاکبرداری
- آماده سازی و زیر سازی خاک
- آماده کردن بستر خیابان
- مصالح خاکریزی
- اصلاح مصالح
- آماده سازی بستر خاکریزی
آماده سازی و زیر سازی خاک
آن چه که در ابتدا برای زیرسازی و آماده سازی بستر باید انجام شود، اجرای عملیات خاکبرداری بر اساس نقشه های اجرایی می باشد. عملیات خاکبرداری باید تا رسیدن زمین به مقاومت کافی ادامه پیدا کند. در صورتی که برای رسیدن به تراز مورد نظر به خاکریزی نیاز باشد، در ابتدا باید نسبت به برداشتن خاک های نباتی تا عمق لازم اقدام کرده و پس از آن عملیات خاکریزی انجام گیرد. آن چه که در اجرای خاکبرداری حائز اهمیت می باشد عدم تجاوز قشر خاکریز بیش از ۱۰ سانتی متر و توجه به شیب عرضی سطح برای جلوگیری از جمع شدن آب های سطحی می باشد.
آماده سازی بستر خیابان
قبل از انجام زیرسازی خیابان باید نسبت به اجرای عملیات خاکی تا تراز مشخص شده در نقشه های اجرایی اقدام شود. چنانچه برای رسیدن به تراز موردنظر نیاز به خاکریزی باشد، پس از برداشت خاک نباتی، باید خاکریزی با استفاده از خاک حاصل از عملیات خاک برداری یا خاک قرضه مناسب، در قشرهایی با حداکثر ضخامت ۱۵ سانتیمتر صورت پذیرد.
چنانچه به علت نامرغوب بودن خاک محل، دستگاه نظارت دستور خاکبرداری بیشتر از تراز مورد نظر را صادر نماید، محل خاک برداری شده باید تا تراز مورد نظر با مصالح مناسب، پر و آماده شود. در صورتی که بستر خیابان از مسیرهای سنگی عبور نماید، برای رسیدن به سطحی صاف و مقاوم، باید سطح خیابان را با ماسه یا مصالح مناسب، پر و آماده نمود.
مصالح خاکریزی
در تامین مصالح ساختمانی از مصالح حاصل از گودبرداری و خاکبرداری استفاده می شود. دستگاه نظارت باید بر خاکی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد، نظارت داشته باشد. خاکی که به این منظور مورد استفاده قرار می گیرد در دو گروه خاک های درشت دانه و ریز دانه قرار می گیرند.
تمامی خاک های گچی، نمکی، نباتی، لجنی، زراعی قابل تورم، قابل انقباض، خاک های دارای مواد آلی و رستنی ها، در شمار خاک های نامرغوب و نامناسب قرار می‌گیرند که باید از مصرف آنها خودداری شود. تشخیص کیفیت خاک مناسب برای خاکریزی با دستگاه نظارت و تصویب کارفرما است.
خاک های مناسب برای انواع خاکریزها شامل خاکریزهای محل سازه ها، راه های دسترسی، پر کردن پشت دیوارها، اطراف پی ساختمان ها، ابنیه فنی، تأسیسات محوطه، کانال های لوله های آب و فاضلاب و کابل‌کشی ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در موارد استثنائی و در کارهای کوچک می‌توان پشت دیوارها و سازه‌های فنی را با مصالح مناسب دیگر، نظیر بتن لاغر و شفته آهکی نیز پر و اصلاح نمود.
اصلاح مصالح
اگر خاک به جای مانده از خاکبرداری و گودبرداری از مقاومت خوبی برخوردار نباشد باید اصلاح شود که در این صورت از خاک هایی مثل رس و مصالح مورد تایید برای خاکریزی استفاده می‌شود. در ابتدا باید از خاک های حاصل از خاکبرداری برای اجرای عملیات خاکریزی استفاده شود و در صورت کمبود خاک می توان از منابع قرضه استفاده کرد.
استفاده از خاک رس با درصد تورم بالا به منظور خاکریزی زیر پی یا کف ساختمان ها به هیچ وجه مجاز نمی باشد. چنانچه به علت نبودن خاک مناسب از خاک رس قابل تورم استفاده شود، می‌توان رطوبت را به میزان 1 تا 2 درصد بیشتر از رطوبت بهینه در نظر گرفت. برای کم کردن خاصیت خمیری این خاک ها می‌توان از آهک استفاده نمود.
اضافه نمودن آهک علاوه بر کنترل پلاستیسیته خاک رس، باعث بالا بردن کارایی سیلت و رس با درصد رطوبت بیشتر از میزان رطوبت بهینه خواهد شد. کاهش آب آزاد خاک ضمن آبگیری آهک، باعث بهبود مقاومت خاک خواهد شد. در صورتی که ظرفیت باربری زیادی از خاک مورد نظر باشد، به کار بردن سیمان پرتلند و یا اضافه نمودن آهک نیز به بهبود ظرفیت باربری خاک کمک می‌نماید. میزان و روش اختلاط و نحوه اجرای کار، باید توسط دستگاه نظارت به پیمانکار ابلاغ شود.
آماده سازی بستر خاکریزی
پس از انجام مرحله خاکبرداری نوبت به آماده سازی بستر خاکریزی می رسد. آن چه که قبل از اجرای مرحله خاکریزی باید انجام پذیرد، پاکسازی مناطق مشخص شده در نقشه از مصالح نامناسب، ریشه گیاهان و غیره می باشد. در صورت وجود آب های زیرزمینی نیز باید در ابتدا و قبل از اجرای عملیات نسبت به زهکشی اقدام شود. قبل از اجرای عملیات خاکریزی توجه به این نکات بسیار حائز اهمیت می باشد:
الف: اگر زمین بستر خاکریزی از جنس خاک های ریزدانه سیلیسی یا رسی باشد، ابتدا باید تا عمق ۱۵ سانتی متری شخم زده شود و سپس با تراکم مورد نظر کوبیده شود.
ب: در صورت وجود شن و ماسه در بستر خاکریزی، سطح مورد نظر باید رگلاژ و کوبیده شود.
پ: چنانچه لازم باشد خاکریزی روی سطوح بتنی انجام شود، قبل از اجرای عملیات باید سطح بتن کاملاً تمیز و مرطوب گردد.
ت: چنانچه لازم باشد خاکریزی روی سطوح سنگی انجام شود، باید مواد خارجی، سنگهای سست و مواد اضافی دیگر از محل کار حذف و پس از مرطوب نمودن سطح آن، خاکریزی شروع شود.
اضافه خاکبرداری تا رسیدن به تراز زیر پی با مصالح مناسب نظیر شفته آهکی، سنگ‌چین و سایر مصالح مورد تأیید، ساخته و آماده می‌شود. در صورتی که برای رسیدن به تراز موردنظر نیاز به خاکریزی باشد، ابتدا باید خاکهای نباتی تا عمقهای لازم برداشته و سپس عملیات خاکریزی صورت گیرد. ضخامت قشرهای خاکریز، نباید از ۱۰ سانتیمتر تجاوز نماید.
شیب عرضی سطح تمام شده بستر پیاده رو، باید به نحوی باشد که آب های سطحی پیاده روها به راحتی در داخل جوی ها، مجاری و لوله های جمع کننده تخلیه شود. شیب عرضی مطابق نقشه های اجرایی است. در صورت نبود این اطلاعات حداقل شیب عرضی 2 درصد اختیار می‌شود. بین آماده‌سازی بستر و اجرای عملیات خاکریزی، نباید فاصله زمانی زیاد وجود داشته باشد. خاکریزی باید بلافاصله پس از آماده‌سازی شروع شود.
هزینه خاکبرداری و گودبرداری ساختمان چقدر است؟
عوامل زیادی بر روی هزینه نهایی خاکبرداری و گودبرداری اثر می گذارند:
- موقعیت جغرافیایی زمین
- ارتفاع و عمق گود
- جنس زمین
- تعداد کامیون ها و ماشین آلات مورد نیاز
قیمت خاکبرداری و تعرفه انجام این کار برای هر متر مکعب خاک در پروژه های ساختمانی و عمرانی متفاوت است و عوامل زیر در آن تاثیر دارند:
- محل قرارگیری سایت
- نوع پروژه
- متراژ
- وضعیت خاک
تفاوت و شباهت خاکبرداری و گودبرداری
خاکبرداری و گودبرداری از اولین عملیات‌های عمرانی برای ساخت یک سازه از جمله آپارتمان، برج، پل و … هستند. این دو عملیات معمولاً به اشتباه یکی در نظر گرفته می‌شوند در صورتی که تفاوت های قابل توجهی با یکدیگر دارند و از طرفی هدف از اجرای این دو عملیات متفاوت است.
خاکبرداری چیست؟
عملیات خاکبرداری درواقع به هموار و هم شیب کردن بخشی از زمین گفته می‌شود که در آن برآمدگی‌ها برداشته می‌شود و فرورفتگی‌ها با سطح زمین هم تراز می‌شود. به عبارتی تمامی پستی و بلندی‌های زمین اصلاح می‌شود. در عملیات خاکبرداری حداکثر تا عمق ۶۰ سانتی‌متری حفاری می گردد. خاکبرداری با توجه به نوع زمین با دست یا با استفاده از ابزارهای ماشینی بزرگ یا کوچک صورت می‌گیرد.
گودبرداری چیست؟
عملیات گودبرداری به هموار و هم تراز کردن بخشی از زمین گفته می‌شود که در آنها عملیات حفاری تا بیش از عمق ۶۰ سانتی‌متری انجام می‌شود. عملیات گودبرداری با توجه به جنس زمین با استفاده از دست یا ماشین‌آلات ساختمانی انجام می‌شود.
تفاوت میان خاکبرداری و گودبرداری
به طور کلی در عملیات خاکبرداری تنها به هم سطح سازی برآمدگی ها و فرو رفتگی ها اقدام می‌شود و عمق کنده‌کاری کمتر از ۶۰ سانتیمتر است ولی در عملیات گودبرداری اگرچه هم سطح سازی پستی و بلندی‌ها همانند با خاکبرداری صورت می‌گیرد اما عمق حفاری به بیش از ۶۰ سانتیمتر و در برخی پروژه‌های بزرگ به چند ده متر می‌رسد.
شباهت میان خاکبرداری و گودبرداری
- خاکبرداری و گودبرداری هر دو از اولین عملیات‌های ساختمانی هستند.
- مسطح سازی به روش دستی یا ماشینی در هر دوی این عملیات ها صورت می‌گیرد.
- روش اجرای این عملیات ها تا حدود زیادی به جنس زمین بستگی دارد.
مراحل خاکبرداری و گودبرداری چیست؟
پس از گرفتن مجوزهای لازم برای ساخت سازه، یکی از اولین مراحل ساخت شامل خاکبرداری و گودبرداری می‌شود و در آن باید:
- نقشه‌های تهیه شده
- آزمایشات مکانیک خاک
- سطح آب‌های زیرزمینی
- وضعیت سازه های همسایه
بررسی شود و مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه مانند:
- سازمان آب و فاضلاب
- برق
- گاز
- مخابرات
- آتش‌نشانی
- کلانتری
گرفته شود.
دانستن مسیر لوله ها و تأسیسات شهری مانند لوله ها و کابل ها بسته به پروژه، ضروری است. پس از این مراحل، عملیات گودبرداری آغاز می‌شود و حفاری تا عمق مشخص شده در نقشه ها صورت می‌گیرد.
عملیات گودبرداری باید تا عمق مشخص شده در نقشه و تا زمانی که به خاک سفت نرسیده باشیم ادامه پیدا کند و اگر تفاوت آن تا ۱۵ سانتیمتر باشد، خاک ریخته و آن را با استفاده از کمپکتور فشرده می‌کنیم و اگر بیش از ۷۰ سانتیمتر بود فاصله را با سنگ و سیمان پر می‌کنیم تا به ارتفاع نقشه برسیم.
به عبارتی اگر مجبور شدیم که گودبرداری را تا عمق‌هایی بیشتر از مقدار مشخص شده تا رسیدن به خاک سفت ادامه دهیم باید مقدار اضافی گودبرداری شده را به نحوی جبران کنیم.
پس از حفاری بهتر است سطح کنده شده با ملات ماسه و سیمان پوشیده شود تا از هجوم عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران، برف و … در امان باشد. در صورت طوفان و بارش برف و باران و جمع شدن آب در حفره، باید عملیات زهکشی انجام شود.
در صورت ناپایداری دیواره های گود، از راه های پایدار کننده و مهاربند ها استفاده می‌کنیم. از انواع مهاربند ها می‌توان به اجرای فونداسیون در کف، نیلینگ، سازه نگهبان، سپرکوبی، دیواره دیافراگمی، اجرای خرپا، اجرای پلکانی و ترانشه محیطی اشاره کرد.
انواع زمین در عملیات های گودبرداری و خاکبرداری
زمین‌ها یا خاک‌ها از نظر عملیات گودبرداری و خاکبرداری به پنج نوعی کلی زمین دستی، زمین لجنی، زمین کلنگی، زمین دج و زمین سنگی تقسیم می‌شوند:
زمین دستی
به زمین‌های نرم که قابلیت کنده شدن با دست به کمک بیل یا هر گونه ابزار دستی را دارند زمین دستی یا بیلی گفته می‌شود.
زمین لجنی
زمینی است که از خاک نرم ریزدانه مانند رس تشکیل شده است. این زمین به این دلیلی لجنی خوانده می‌شود که خاک رس آن با جذب آب، حالت الاستیک به خود می‌گیرد و باعث گیر افتادن ماشین آلات حفاری می‌شود و کار را با مشکل مواجه می‌سازد.
زمین کلنگی
زمین کلنگی زمینی است که خاک آن با کلنگ و بیل برداشته می‌شود و از دو زمین قبلی سخت‌تر است ولی آن‌چنان سخت نیست که جای کلنگ در آن بماند.
زمین دج
به زمین‌هایی که سخت هستند و در هنگام کندن رد کلنگ در آن باقی می‌ماند، زمین دج می‌گویند. دج وسیله‌ای است که در گذشته برای حفاری مورد استفاده قرار می‌گرفت.
زمین سنگی
این زمین در رده سخت‌ترین زمین‌ها است و به طور یکپارچه از سنگ تشکیل شده است است. عملیات در این نوع زمین‌ها با استفاده از ماشین‌آلات حفاری انجام می‌شود.
گودبرداری و خاکبرداری در زمین های کوچک و بزرگ
به طور کلی در زمین های کوچک گودبرداری و خاکبرداری در صورت نبود فضا برای حضور ماشین‌آلات حفاری به صورت دستی و یا با استفاده از بیل مکانیکی انجام می‌شود. زمین‌های کوچک معمولاً در درون شهر‌ها هستند و همجوارانی دارند که محافظت از آنها از وظایف مسئولان عملیات گودبرداری به شمار می‌رود. برای این منظور حتماً باید از یکی از روش‌های مهاربندی استفاده شود.
ولی این دو عملیات در زمین‌های بزرگ که معمولاً هم بدون همجوار هستند به شیوه دیگر و با استفاده از ماشین‌آلات حفاری سنگین انجام می‌گیرد. در این گونه گودبرداری ها ابتدا با لودر اقدام به حفر یک سطح شیب دار می‌شود که محلی برای ورود خود لودر و ماشین‌های حمل خاک به محل گود است. اگر زمین سست باشد از مهاربند استفاده می‌شود و اگر زمین سفت باشد و زاویه اصطکاک خاک آن کم باشد نیازی به مهاربند نیست و عملیات ساخت و ساز پس از گودبرداری آغاز می‌شود.
خاکبرداری و گودبرداری دو عملیات مشابه در مرحله اول ساخت سازه هستند. پیش از خاکبرداری اقداماتی برای دانستن زیرسازی شهری باید انجام گیرد و مجوزهای لازم گرفته شود. پس از گودبرداری نیز در زمین‌های سست و دارای همجوار اجرای مهاربندی لازم و ضروری است. پوشش محل گود پس از گودبرداری باید به سرعت انجام شود تا محل گود در برابر عوامل تغییر دهنده مانند آفتاب، باران و … قرار نگیرد.
مراحل اولیه ساخت ساختمان
مراحل ساخت ساختمان از خاکبرداری تا اجرای سازه ی ساختمان را در بر می‌گیرد. اساسا پی ریزی ساختمان به دلیل قرارگیری اسکلت و وزن ساختمان بر روی آن بسیار اهمیت دارد. این امر مستلزم رعایت مراحل خاکبرداری ساختمان با توجه به قوانین تعیین شده برای انجام این کار است.
مراحل خاکبرداری ساختمان
انجام درست و اصولی مراحل خاکبرداری ساختمان باید تحت نظارت افراد متخصص و در یک فضای کاملا قانونی صورت گیرد. رعایت اصول و قوانین خاکبرداری ساختمان در سلامت روند پروژه ساختمانی و یک نتیجه مناسب در پایان کار تاثیر زیادی دارد. نوع خاک و میزان فاصله‌ای که باید برای پی ریزی ساختمان تا سطح ساختمان‌های دیگر در نظر گرفته شود از نکات مهم در انجام خاکبرداری ساختمان است.
نقشه برداری از زمین
نقشه برداری زمین اولین گام از مراحل خاکبرداری ساختمان است. این کار به این دلیل صورت می‌گیرد که برخی ساختمان‌ها دارای شیب های نا معین در نقشه و طراحی ساخت هستند. در حالت کلی نقشه برداری برای خاکبرداری ساختمان می‌تواند شامل تست های جغرافیایی برای تعیین نوع خاک و نقشه برداری از خدمات زیر زمینی باشد.
مطالعات خاک (ژئوتکنیک) و مهندسی پی
این مرحله تعیین کننده عمق و میزان مقاومت زمین برای وزن ساختمان است. علاوه بر این دسترسی جاده‌ها و نصب و راه اندازی تجهیزات را به صورت اصولی و فنی طراحی می‌کند.
تایید ساختمان برای شروع خاکبرداری
تایید نهایی طرح و ساختار ساختمان به منزله کلید خوردن پروژه می باشد و اجازه و امکان شروع مراحل خاکبرداری ساختمان با نظارت مهندسان و افراد متخصص است.
پاکسازی سایت پروژه ساختمانی
آماده سازی زمین و پاک کردن آن از گیاهان و سنگهای موجود در سطح زمین برای انجام مراحل خاکبرداری ساختمان تحت عنوان پاکسازی مکان پروژه عمرانی صورت می‌گیرد.
درجه بندی خاک زمین
تعیین نوع خاک و مسطح و غیر مسطح بودن زمین در نحوه انجام مراحل خاکبرداری ساختمان تاثیر دارد:
- خاک شیب دار: این نوع شامل شیب دار شدن خاک نسبت به ترانشه است. لازم است میزان خاک با توجه به نوع خاک در زاویه مناسب شیب دار شود. در مراحل خاکبرداری ساختمان تعیین شیب مناسب خاک برای انجام اصولی این عملیات یک کار گسترده و کاملا تحقیقاتی است که باید تحت نظارت افراد متخصص صورت گیرد. انواع خاک ها به صورت شنی، نرم، سخت، سنگ و … بر انجام خاکبرداری تاثیر دارند.
- خرد کردن خاک: این فرایند شامل خرد کردن خاک به روش گام به گام خواهد بود. این روش تنها برای تثبیت خاک‌هایی که سفت‌تر از حد معمول هستند انجام می‌شود. فرایند خاکبرداری و گودبرداری زمین باید با طبق اصول و با استفاده از تجهیزات انجام گیرد تا خطرات احتمالی را به حداقل برساند.
نصب نشانه‌های استاندارد برای خاکبرداری
از مراحل خاکبرداری ساختمان می‌توان به نصب علائم و ستون‌های نشانه گر نیمه دائمی برای تعیین یک معیار اندازه گیری مناسب نام برد. علاوه بر نشانه‌های موازی، این علائم به شکل عمودی نیز برای تعیین محل درست پایه‌ها در نظر گرفته می‌شوند.
شروع خاکبرداری ساختمان
خاکبرداری ساختمان با هدف اطمینان از اندازه و عمق زمین با توجه به اطلاعات درج شده در طرح ساختمان صورت می‌گیرد. خاکبرداری اصولی نباید به اندازه ای سطحی باشد که سستی خاک بر مقاومت ساختمان اثر منفی بگذارد و نه تا حدی عمیق باشد که مواد و مصالح به هدر برود.
اصل مراحل خاکبرداری ساختمان برای ساختن پایه ها و اسکلت اصلی ساختمان صورت می‌گیرد. پس از انجام مراحل خاکبرداری باید زمین‌های باقی مانده اطراف از خاک مناسب پر شود. اهمیت یکسان سازی سطح خاک زمین و کف ساختمان باید جدی گرفته شود.
بتن ریزی پس از خاکبرداری
گاهی لازم است از حد مجاز تعیین شده برای خاکبرداری ساختمان فراتر رفته تا به یک سطح مناسب و مطمئن از زمین دسترسی داشت. در این هنگام برای رسیدن به حد مجاز می‌توان از بتن برای شالوده و پی ریزی ساختمان استفاده کرد.
کفپوش برای خاکبرداری
در هنگام خاکبرداری و تخریب خاک برای پی ریزی‌های کم عمق در سطح خاک نرم باید بنیان‌های بزرگ با استانداردهای مهندسی و مطابق با ایمنی برای تخریب و خاکبرداری استفاده شود. این شرایط برای زمانی است که حفاری و خاکبرداری در عمقی بیش از 1.5 متر باشد.
ایمنی در حین انجام خاکبرداری
رعایت ایمنی و نصب تجهیزات مناسب برای جلوگیری از خطرات احتمالی در هنگام خاکبرداری ساختمان از جمله مراحل حساس در عملیات خاکبرداری است. حفاظت از کارگران و افراد در هنگام انجام مراحل خاکبرداری ساختمان از وظایف اصلی پیمانکار است.
محاسبه حجم خاکبرداری ساختمان
محاسبه حجم خاکبرداری در یک پروژه ساختمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. این نکته با استفاده از رابطه ریاضی به صورت یکسان در شرایط و ساختمان‌های مختلف اندازه گیری می‌شود. حجم خاکبرداری به صورت تقریبی با ضرب کردن طول و عرض و ارتفاع خاک به دست می آید. در صورتی که کوپه خاک داشته باشیم، حجم مخروط (انباشته شدن خاک) = یک سوم ارتفاع × مساحت قاعده است. البته در صورت وجود نقشه توپوگرافی، محاسبه حجم دقیق خاکبرداری قابل انجام است.
در چه صورت به متخصصین خاکبرداری و گودبرداری ساختمان نیاز داریم؟
ساختمان‌های بسیار قدیمی ممکن است به دلایل متعددی مثل پایه‌های ضعیف، تعمیرات اساسی، تغییر در قوانین دولتی و یا تغییر کاربری نیاز به تخریب داشته باشند. در نتیجه تخریب و خاکبرداری ساختمان از جمله مواردی است که برای اجرای آن ها نیاز به متخصصین خاکبرداری و گودبرداری می باشد. همچنین برای ساخت سازه هایی که طبقات منفی دارند نیز نیاز به عملیات گودبرداری و خاکبرداری و حضور این متخصصین وجود دارد.
البته به طور کلی حضور متخصصین خاکبرداری و گودبرداری ساختمان در هنگام اجرای اولین مرحله‌ی اجرای سازه، برای هر نوع سازه ای ضروری است، حتی اگر سازه مورد نظر از تراز سطح زمین ساخته شود. چرا که در چنین شرایطی نیز عملیات گودبرداری حداقل به اندازه حجم پی صورت می گیرد.
سوالاتی که باید از متخصصین خاکبرداری و گودبرداری ساختمان پرسیده شود
پیش از اجرای عملیات خاکبرداری و گودبرداری ساختمان، درباره برخی مسائل با پیمانکاران صحبت می گردد:
- از چه روش هایی برای اجرای عملیات خاکبرداری و گودبرداری استفاده می کنند؟
- چند روز طول می کشد تا عملیات خاکبرداری و گودبرداری به پایان برسد؟
- چه تعداد نیروی کار مورد نیاز می باشد؟
- هزینه اجرای خاکبرداری و گودبرداری چگونه برآورد می شود و نحوه پرداخت چگونه باید باشد؟
- شرایط تضمین اجرای به موقع و حسن انجام کار به چه صورت است؟
جزئیات اجرایی به همراه تمامی توافقات و تعهدات متقابل در یک قرارداد ذکر می گردد.
نکات مهم در خاکبرداری و گودبرداری ساختمان
- بررسی دقیق تاسیسات و ساختمان های اطراف گود به منظور انجام امور حفاظتی
- استفاده از کلاه ایمنی و کفش مخصوص در هنگام قرار گرفتن در گود
- رعایت نمودن فاصه استاندارد از ماشین آلات و تجهیزات خاکبرداری برای افرادی که درون گود هستند
- رعایت نمودن حداقل فاصله 1 متر و نیم از دیوار همسایه به عنوان شانه خاکی و آماده سازی اصولی آن
- اجرای سازه نگهبان مناسب با توجه به نوع زمین و خاک و همچنین عمق گودبرداری
چکیده مطلب خاکبرداری و گودبرداری ساختمان
خاکبرداری و گودبرداری ساختمان اولین مرحله از اجرای سازه است که توسط تجهیزات و ماشین آلات خاکبرداری از جمله لودر و بیل مکانیکی انجام می شود. مهم ترین اقدامات لازم پیش از شروع اجرای خاکبرداری و گودبرداری ساختمان:
- مطالعه و بررسی وضعیت تاسیسات و سازه های مجاور
- انجام آزمایش های مکانیک خاک در محل پروژه
- ایمن سازی ساختمان های مجاور در هنگام گودبرداری
- انتخاب نوع سازه نگهبان جهت مهارسازی گودبرداری
عملیات خاکبرداری از نظر اصول اجرایی، مسائل ایمنی و رعایت ضوابط شهرداری بسیار حساس و مهم می باشد و باید توسط متخصصین خبره و با تجربه انجام شود. چرا که در صورت اجرای غیر اصولی خطرات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
ویدئو عملیات خاکبرداری ساختمان
در زمینه تخریب و خاکبرداری بیشتر مطالعه کنید :
- مهندسی تخریب ساختمان (Destruction Engineering)
- رمپ و جمع آوری رمپ در گودبرداری (Ramp removal excavation)
- گودبرداری و خاکبرداری دو عملیات متمایز از یکدیگر
- گودبرداری غیر اصولی (Unprincipled Building Excavation)
- گودبرداری چیست؟ و اصول اجرای گودبرداری های ساختمانی (Excavation)
- تخریب ساختمان چیست؟ مراحل تخریب اصولی، قیمت تخریب (Building Demolition)
در زمینه پایدارسازی گود بیشتر مطالعه کنید :
- ساخت از بالا به پایین یا تاپ دان چیست؟ (Top-Down Construction)
- نیلینگ یا میخ کوبی دیواره چیست؟ (Soil Nailing)
- انکراژ یا مهارگذاری خاک چیست؟ (Soil Anchorage)
- مهارمتقابل یا استرات چیست؟ (Braced Excavations – Struts)
- سازه نگهبان خرپایی چیست؟ (Truss Retaining Structure)
- خاک مسلح یا ژئوسنتتیک چیست؟ (Geosynthetict)
- سپرکوبی چیست؟ (Sheet Pile)
- دیوار دیافراگمی یا دیوار دوغابی چیست؟ (Diaphragm walls – Slurry walls)
- دیوار برلنی یا دیوار سولجر پایل چیست؟ (Berlin wall – Soldier Pile and Lagging System)
- نقشه برداری یا مهندسی نقشه برداری چیست؟ (Surveying)
- پایش گود یا مانیتورینگ چیست؟ (Monitoring)
- دستورالعمل بهداشت، ایمنی و محیط زیست چیست؟ (HSE)
- آموزش گام به گام نقشه خوانی انواع روش های پایدارسازی و گودبرداری
در زمینه مطالعات ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید :
- مطالعات خاک یا مطالعات ژئوتکنیک چیست؟ (Site Investigation)
- مطالعات لرزه خیزی چیست؟ (Seismicity studies)
- ژئوفیزیک (Geophysics)
- زمین شناسی (Geology)
در زمینه طراحی و مشاوره ژئوتکنیک بیشتر مطالعه کنید :
- روش اجزای محدود چیست؟ (Finite Element Method) (FEM)
- معرفی نرم افزار Plaxis
- معرفی نرم افزار GEOSLOPE
- معرفی نرم افزار SAP2000
- معرفی نرم افزار SAFE
- معرفی نرم افزار ABAQUS
- معرفی نرم افزار FLAC
- معرفی نرم افزار MIDAS
در زمینه بهسازی خاک بیشتر مطالعه کنید :
- تزریق پر فشار یا جت گروتینگ چیست؟ (Jet Grouting)
- ریزشمع یا میکروپایل چیست؟ (Micropile & Underpinning)
- پیش بارگذاری چیست؟ (fill surcharge preloading method)
- اختلاط عمیق خاک یا DSM چیست؟ (Deep Soil Mixing)
- تراکم دینامیکی یا DC چیست؟ (Dynamic Compaction)
- ستون شنی ارتعاشی یا تراکم ارتعاشی چیست؟ (Vibro Stone Column)
- شمع ساختمان ، طراحی و اجرای شمع بتنی و شمع فلزی (Concrete Pile , Steel Pile)
در زمینه ابنیه و ساختمان بیشتر مطالعه کنید :
- ساخت و ساز ابنیه و ساختمان (Building & Structure)
- قرارداد مشارکت در ساخت (Construction participation contract)
- نظارت بر اجرای پروژه های عمرانی (Construction Supervision)
- اسکلت فلزی یا سازه فولادی (Steel Structure)
- مدیریت پیمان (Management Contracting)
- مدیریت طرح (Construction Management)
- مدل کسب و کار (B2B) یا بی تو بی (Business-to-Business)
- انواع سیستم های سازه ای (Structural System)
- سوله چیست؟ انواع و کاربرد سوله (Industrial Shed)
- آیین نامه ی ۲۸۰۰ ، طراحی ساختمان ها در برابر زلزله
- طراحی سازه بر اساس عملکرد (Performance Based Seismic Design, PBSD)
- تغییرمکان جانبی نسبی طبقات چیست؟ (Drift)
- طیف پاسخ و طیف طرح چیست؟ (Spectrum Response)
- اسکلت بتنی یا سازه بتنی (Concrete Structures)
مطالب مرتبط :
