یافتن راهکارهای مؤثر در جهت پیشرفت و توسعه، نیازمند برنامه ریزی، به کار گرفتن دانش های تخصصی و استفاده از تکنولوژی روز است. در همین راستا کشورها برای کاربردی کردن دانش در حوزه های مختلف به علم مهندسی رو آورده اند. مهندسی دانشی است که از شناخت محیط و طبیعت آغاز و به ساخت ابزار، ماشین آلات، مواد و … منتهی میشود. اما امروزه دانش مهندسی محدود به طراحی و ساخت و ساز فنی نیست، بلکه مهندسی به این سمت می رود که دید خود را وسیع تر کرده و با توجه به موضوع توسعه پایدار، اثر فعالیت های خود را بر محیط زیست برای نسل های آینده در نظر بگیرد.
ساخت و ساز ساختمان ها و تأسیسات مختلف همواره بر روی سطح زمین و یا در لایه های زیرین آن صورت می پذیرد و بنابراین جهت ایجاد زیر ساخت های لازم برای عملیات ساخت و ساز همراه با ایمنی کامل نیازمند درک درستی از رفتار زمین در برابر این عملیات است. بدین منظور مهندسان ژئوتکنیک با استفاده از دانش خود درباره خصوصیات و رفتار مصالح تشکیل دهنده لایه های سطحی زمین مانند خاک و سنگ، ارتباط ایمن بین ساختمان و عملیات ساخت و ساز با زمین را فراهم می آورند.
امروزه با توجه به توسعه و گسترش صنعت ساختمان سازی، نیاز به گودبرداری های عمیق جهت استفاده از فضای زیر زمین افزایش یافته است. از آنجایی که مساحت زمین در محیط های شهری محدود است، برای حداکثر استفاده از این فضا، اغلب نیاز است تا گودبرداری قائم انجام شود و عموماً امکان رعایت شیب پایدار دیواره های گود وجود ندارد. بنابراین پایدارسازی دیواره های چنین گود هایی باید به صورت کاملاً حساب شده و تخصصی باشد؛ چرا که در غیر این صورت ممکن است خسارت های قابل توجه و گاهی جبران ناپذیری بر سازه های مجاور، تأسیسات و معابر شهری و یا حتی جان شهروندان وارد شود.
در کتاب پایدارسازی گود های عمیق تلاش شده تا ضمن مرور نکات طراحی و اجرایی، به توضیح چند مورد از مهم ترین و متداول ترین روش های پایدارسازی گودها، نظیر روش های میخکوبی (نیلینگ)، مهارگذاری (انکراژ)، مهار متقابل (استرات) و بالا-پایین (تاپ دان) پرداخته شود. علت این امر آن است که روش های میخکوبی و مهارگذاری از متداول ترین روش های پایدارسازی گودها در ایران و جهان است و روش بالا پایین و مهار متقابل نیز اخیراً در کشور ایران مورد توجه ویژهای قرار گرفته است. روش های مهار متقابل و بالا-پایین با توجه به عدم ورود به حریم زمین های همسایه و عدم نیاز به حفاری و دست خورده کردن خاک محیط اطراف از مزیت ویژه ای برخوردار هستند. ضمن اینکه در روش بالا-پایین عملیات پایدارسازی گود و اجرای سازه به صورت همزمان انجام می شود که در کل میتواند سبب کاهش زمان و هزینه های ساخت و ساز شود.با توجه به اینکه شرکت ایستاسازه همواره در تلاش بوده تا با خلق تدابیر مؤثر، در راستای توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست قدم بردارد، راهکار هایی نظیر بهینه سازی طراحی، توجه به پوشش گیاهی منطقه و آب های زیرزمینی، حفظ خاک و رعایت اصول ایمنی در دستور کار مجموعه قرار گرفته است.
با توجه به چشم انداز شرکت در همین راستا، ایجاد فرصت های شغلی در حوزه مهندسی عمران و صنعت ساختمان سازی و تربیت نیروهای متخصص برای ورود به پروژه های عمرانی از جمله گام های ایستاسازه جهت تحقق اهداف شرکت است.
با توجه به برنامه ریزی های کلان شرکت برای رسیدن به زیرساخت های متناسب با هدف و ایجاد سیستم مورد نیاز توسعه پایدار کسب و کار در بخش روش بالا-پایین، زمینه ساخت سازه های فلزی به صورت کاملاً تخصصی در کارخانه ای با حجم تولید بیش از 36000 تن به مجموعه ما افزوده شده است.
کتاب حاضر شامل نه فصل است. فصل اول به مقدمات و توضیحات کلی بحث پایدارسازی گودها پرداخته است. فصل دوم ابتدا توضیح مختصری درباره مبانی تعیین فشار جانبی خاک ارائه میدهد و سپس به توضیح مختصر چندین روش رایج پایدارسازی گودهای عمیق از جمله روش سازه نگهبان خرپایی، مهار متقابل، دیوار دیافراگمی و … میپردازد. هدف فصل سوم آشنایی با کلیات مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی مورد نیاز جهت شناسایی خصوصیات ژئوتکنیکی محل انجام گودبرداری است.
فصل چهارم به توضیح مفصل نکته های طراحی و اجرایی پایدارسازی گودها به روش میخکوبی پرداخته است. فصل پنجم شامل توضیحات مفصلی درباره طراحی و اجرای گودهای پایدارسازی شده با روش مهارگذاری است. فصل ششم به توضیح نکته های طراحی و اجرایی روش مهار متقابل پرداخته است.
فصل هفتم کتاب پایدارسازی دیواره های گود به ذکر نکته های طراحی و مرحله های اجرایی روش بالا-پایین که از روش های نوین ساخت و ساز و پایدارسازی گودها در ایران است و همچنین تحلیل رفتار گودهای پایدارسازی شده با این روش می پردازد. فصل هشتم شامل معرفی انواع روش ها و سیستم های کنترل، جمع آوری و هدایت آب در گود ها و همچنین تعدادی از متداول ترین مصالح مورد استفاده در این سیستم هاست. در نهایت فصل نهم شامل آشنایی با مدلسازی و تحلیل یک پروژه کامل با روش های پایدارسازی مانند میخکوبی، مهارگذاری، مهارمتقابل و سازه نگهبان خرپایی در نرم افزارهای PLAXIS و SLOPE/W است و بحث های اساسی تحلیل و طراحی این نرم افزارها در این فصل بیان میگردد.
اثر حاضر توسط شرکت ایستاسازه، با همکاری مدیران و مهندسان و خبرگان شرکت و بهره گیری از تجربه و تخصص آنان در پروژه های طراحی و اجرا شده، نگاشته شده است.
از آنجایی که آموزه های این کتاب بی شک خالی از نقص نیست، پدیدآورندگان از استادان، مهندسان و متخصصان حوزه مهندسی عمران درخواست دارند با نظرات و پیشنهادات خود، ما را در ارتقای کیفیت کتاب در چاپ بعدی یاری کنند.
